Τρίτη 30 Μαρτίου 2010

ΤΑ ΛΙΟΤΡΙΒΕΙΑ ΤΟΥ ΛΙΒΑΔΑ ΣΤΟ ΑΝΑΤ. ΣΕΛΙΝΟ



Σκηνές από τον πολιτισμό του λαδιού και της ελιάς
«Ευλογημένο νά ’ναι ελιά, το χώμα που σε τρέφει
κι ευλογημένο το νερό που πίνεις απ’ τα νέφη.
Ευλογημένος τρεις φορές Αυτός που σ’ έχει στείλει,
για το λυχνάρι του φτωχού, για τ’ ´Αγιου το καντήλι.»


Γράφει ο Δημήτριος Κ. Σειραδάκης

Έτσι ύμνησε ένας ποιητής την ελιά, το ευλογημένο εκείνο δέντρο που έθρεψε γενιές και γενιές προγόνων μας αλλά και εμάς τους ίδιους και που ο χυμός του αποτελεί το Α και το Ω της διατροφής του ανθρώπου.
Διαβάζω, συχνά-πυκνά, τον τελευταίο καιρό πολλά για το λάδι, για τον πολιτισμό της ελιάς, για τις δεκοχτούρες ελιές, για τα μνημειακά ελαιόδεντρα, για τις αξιέπαινες προσπάθειες που κάνουν κάποιοι φορείς για την προβολή, για τη διάδοση της κατανάλωσης και γενικότερα για την καταξίωση εκείνου του μοναδικού σε υγιεινή και θρεπτική αξία προϊόντος του τόπου μας.
Και θλίβομαι βαθύτατα όταν βλέπω πόσο δύσκολη είναι αυτή η προσπάθεια σε μια εποχή πλήρους απαξίωσης αυτού του θησαυρού του τόπου μας, όταν η προβολή, η διακίνηση και η διάθεση του λαδιού έχει περάσει στα χέρια αδίστακτων διατροφικών ή εμπορικών ομίλων. (Βλέπε Ισπανικό Όμιλο SOS και όχι μόνο).
Κι εμένα το μυαλό μου αρνείται να συμβιβαστεί μ’ αυτή την ιδέα γιατί θυμούμαι πως η γενιά μου αλλά και οι προγενέστερες, ιδιαίτερα μάλιστα στα ορεινά χωριά του νομού μας, ανατράφηκαν και επέζησαν σε ιδιαίτερα χαλεπούς καιρούς, χάρη σ’ αυτό το ευλογημένο προϊόν.
Γι’ αυτό στο Λιβαδά, θυμούμαι ότι συχνά τραγουδούσαμε: “Λαδάκι και ψωμάκι, λιβαδιανό φαγάκι”.
Κι ήταν τόση η αξία του λαδιού που αποτελούσε όχι μόνο το Α και το Ω της διατροφής και της υγείας των κρητικών αλλά και σπουδαίο μέσο ανταλλαγής στις μεταξύ τους συναλλαγές. Έπαιζε δηλαδή το ρόλο του χρήματος. Π.χ. έδιναν λάδι και έπαιρναν σιτάρι, έδιναν λάδι και έπαιρναν κρασί ή ό,τι άλλο προϊόν είχαν ανάγκη. Οι δε περιφερόμενοι, στα ορεινά κυρίως χωριά, έμποροι και πραματευτάδες ήξεραν πως για να πουλήσουν την πραμάτεια τους έπρεπε απαραιτήτως να αγοράζουν λάδι. Ακόμη και οι ζητιάνοι της παλιότερης εποχής τριγυρνούσαν στα χωριά και κρατούσαν ένα δοχείο, συνήθως έναν γκαζοντενεκέ, στον οποίο έριχναν το λάδι που τους έδιναν οι νοικοκυρές.
Έχω πολλές αναμνήσεις και πολλά βιώματα που έχουν τη ρίζα τους στην ελιά και στο λάδι: π.χ. πώς μάζευαν τότε τις ελιές με το χέρι, πώς τις μετέφεραν και κυρίως πώς τις “βγάζανε” δηλ. ποια κατεργασία τους έκαναν για να βγάλουν το λάδι.
Παρακάτω θα περιγράψω τα λιοτριβειά του Λιβαδά, τις γνωστές φάμπρικες, όπως τις λέγαμε τότε. Επισημαίνω πως η περιγραφή στηρίζεται σε χρήσιμες πληροφορίες που μου έδωσαν κάποιοι φίλοι αλλά κυρίως στις προσωπικές μου αναμνήσεις από τη λειτουργία της φάμπρικας που διατηρούσαν και λειτουργούσαν πριν τον πόλεμο του 1940, ο αείμνηστος πατέρας μου Κωστής Γ. Σειραδάκης και ο επίσης αείμνηστος θείος μου Ιωσήφ Γ. Σειραδάκης.
Η φάμπρικα αυτή καταστράφηκε ολοσχερώς κατά την πυρπόληση του χωριού από τους Γερμανούς, στις 29/9/1943, αλλά οι ιδιοκτήτες της την ανακατασκεύασαν μετά την απελευθέρωση και έτσι λειτούργησε επί πολλά έτη μετά τον πόλεμο. Σώζεται μέχρι και σήμερα στη συνοικία Αντωνιανά του Λιβαδά και ανήκει στους κληρονόμους των αδελφών Κωστή και Ιωσήφ Σειραδάκη, αποτελεί δε « μνημείο» και μουσειακό είδος του πολιτισμού της ελιάς και του λαδιού. Από τη φάμπρικα αυτή έχουν ληφθεί και οι δημοσιευόμενες εδώ φωτογραφίες.
Εκτός από τη φάμπρικα αυτή, μετά τον πόλεμο λειτούργησαν στο Λιβαδά και η επίσης ανακατασκευασθείσα φάμπρικα των αδελφών Ιωάννη και Δημητρίου Γ. Παπαδερού καθώς και η φάμπρικα των αδελφών Μάρκου και Δημητρίου Μπολιεράκη, που ήταν και το μοναδικό διασωθέν από την πυρπόληση οίκημα.
Η ονοματολογία των τμημάτων μιας φάμπρικας, ο τρόπος λειτουργίας της και οι διαδοχικές φάσεις κατεργασίας του ελαιοκάρπου, είναι ενδεχόμενο να παρουσιάζουν κάποιες μικροδιαφορές από χωριό σε χωριό αλλά η βασική φιλοσοφία τους είναι ίδια παντού.
Ο Λιβαδάς είναι ένα ορεινό χωριό, το οποίο λίγο πριν την πυρπόλησή του από τους Γερμανούς, στις 29/9/1943, ήταν πολυάνθρωπο, με πολλούς νέους ανθρώπους, με πολλά παιδιά στο Σχολείο του και με μια ανθούσα και ακμάζουσα οικονομία, η οποία στηριζόταν πρωτίστως στη μεγάλη παραγωγή λαδιού την οποία είχε. Οι κάτοικοί του πίστευαν –και δικαίως- ότι ο Λιβαδάς ήταν το πρώτο λαδοχώρι της περιοχής, αναλογικά με τον αριθμό των κατοίκων του. Αυτό επιβεβαιώνεται και από το γεγονός ότι το χωριό είχε δέκα φάμπρικες.
Για την ιστορία θα απαριθμήσω αυτά τα καταπληκτικά εργαστήρια έκθλιψης του ελαιοκάρπου, που σαν κινητήρια δύναμη, χρησιμοποιούσαν τη δύναμη των ζώων αλλά, βεβαίως-βεβαίως και του ανθρώπου.
Έχουμε και λέμε λοιπόν:
Α) Συνοικία Σειραδιανά ή Μέσα Χωριό:
1. Φάμπρικα των αδελφών Μάρκου και Δημητρίου Μπολιεράκη
2. Φάμπρικα των αδελφών Γεωργίου και Ιωάννη Ελληνάκη
3. Φάμπρικα των αδελφών Βαρδή και Ιωάννη Τσουρή.
4. Η «Πολύκοινη», φάμπρικα των αδελφών Χαράλαμπου και Ιωάννη Ι. Σειραδάκη, του Ιωάννη Μ. Σειραδάκη, του Γεωργίου Ι. Τσουρή και του Ιωάννη Π. Γεωργιακάκη
5. Φάμπρικα του Διάκου και του Ιωάννη Μπελιβανάκη.

Β) Συνοικία Αντωνιανά:
6. Φάμπρικα των αδελφών Κωστή και Ιωσήφ Σειραδάκη.

Γ) Συνοικία Παπαδερά:
7. Φάμπρικα των αδελφών Ιωάννη και Δημητρίου Γ. Παπαδερού
8. Φάμπρικα του Εμμανουήλ Παπαδερού, του λεγόμενου γέρο-Μανόλη.
9. Φάμπρικα των λεγόμενων Μιχελιανών Παπαδερών.
10. Φάμπρικα των λεγόμενων Σταυρουλιανών Παπαδερών

Στα δέκα αυτά εργαστήρια «έβγαιναν» όλες οι ελιές του Λιβαδά. Και γίνονταν τα εργαστήρια αυτά αληθινές κυψέλες εργασίας και δραστηριότητας κατά τη διάρκεια του χειμώνα και μέχρι να ολοκληρωθεί το μάζεμα των ελιών. Και επειδή πολλές χρονιές έπεφταν μαζεμένες οι ελιές με αποτέλεσμα να υπάρχει πολύς ελαιόκαρπος για «βγάρσιμο», στις φάμπρικες έκαναν και «νυχτέρια» δηλ. δούλευαν και τη νύχτα –κυρίως αυτήν.
Έτσι πολλά από τα νυχτέρια και τις αποσπερίδες του χειμώνα γίνονταν στις φάμπρικες. Εκεί με αστεία, με κουβέντες και ιστορίες και με τη ζεστασιά της πυρήνας, περνούσαν πολλές από τις κρύες βραδιές του χειμώνα οι κάτοικοι του Λιβαδά. Συχνά-πυκνά βουτούσαν και κανένα χαλί παξιμάδι στο «βρασκί», τρώγανε καμιά ελιά ίσως και κανένα κομμάτι τυρί και η βραδιά περνούσε.
Ιδιαίτερη χαρά γινόταν όταν τύχαινε να ζυμώνει κάποια νοικοκυρά της γειτονιάς. Τότε το φρέσκο ψωμί και το λάδι είχαν την τιμητική τους και όλοι οι παρευρισκόμενοι έκοβαν φέτες φρέσκου ψωμιού, τις βουτούσαν στο «βρασκί» με το λιόλαδο και τις έτρωγαν με μεγάλη όρεξη. Ξεχωριστή ήταν η χαρά των παιδιών που βουτούσαν τα κουλούρια τους στο λάδι.
Σε περιόδους εντατικής λειτουργίας της φάμπρικας, ο αλιτριβειδιάρης ή κάποιος άλλος παρέμενε ξάγρυπνος και δούλευε όλη τη νύχτα για να προκόψει η δουλειά και να βγουν πολλές ελιές. Αυτό γινόταν κυρίως στο πρώτο άλεσμα των ελιών, που δεν χρειαζόταν σφίξιμο, δουλειά που, όπως θα δούμε, απαιτούσε τη σωματική δύναμη δύο τουλάχιστον ανθρώπων.
Οι φάμπρικες, αυτά τα καταπληκτικά εργαστήρια, αποτελούνται από τρία μέρη: Τη στρώση, το πιεστήριο, τον εργάτη
Και πρώτα η στρώση: Είναι ένα στρογγυλό πετρόχτιστο κατασκεύασμα, σχήματος ανεστραμμένου κόλουρου κώνου, ύψους περίπου ενός μέτρου και ακτίνας 1-1,2 μέτρων στη μεγάλη βάση του. (φωτ. 1) Πάνω στη στρώση υπάρχουν μία ή δύο στρογγυλές πελεκημένες πέτρες, οι λεγόμενες «κατώπετρες», πάνω στις οποίες κινούνται περιστροφικά οι μυλόπετρες. Οι μυλόπετρες μπορεί να είναι μία μόνο πέτρα, οπότε είναι μεγάλη και βαριά, με πάχος γύρω στους 30-35 πόντους και διάμετρο ενός περίπου μέτρου. Αν οι μυλόπετρες είναι μικρές τότε τις λένε μυλάρια και είναι συνήθως τρία: ένα μεγαλύτερο που περιστρέφεται στην κάτω κατώπετρα και δυο μικρότερα που περιστρέφονται στην πάνω κατώπετρα (φωτ. 2).
Γενικώς η μυλόπετρα ή τα μυλάρια είναι στερεωμένα πάνω σ’ έναν ισχυρό ξύλινο κατακόρυφο άξονα που το ένα άκρο του βυθίζεται σε μια οπή της κατώπετρας και το άλλο σε οπή της οροφής και έτσι μπορεί να περιστρέφεται. Πάνω του, με χοντρά σίδερα, είναι στερεωμένη η κοφινίδα, δηλ. ένα ξύλινο κιβώτιο, με σχήμα ανεστραμμένου χωνιού, ανοιχτό από πάνω και με μια μικρή οπή στην κάτω άκρη της (φωτ. 1).
Στον κατακόρυφο ξύλινο άξονα στερέωναν το λεγόμενο «σταβάρι» δηλ. ένα οριζόντιο σίδερο ή ξύλο, το οποίο όταν σπρωχνόταν, κινούσε τον κατακόρυφο ξύλινο άξονα, ο οποίος, με τη σειρά του, παράσερνε σ’ αυτή του τη κίνηση τα μυλάρια και την κοφινίδα (φωτ. 2).
Στο σταβάρι πρόσδεναν με λουρίκες και κουλούρα το μουλάρι ή το άλογο, το οποίο κινούμενο περιστροφικά γύρω από την στρώση, με καλυμμένα τα μάτια, παράσερνε σ’ αυτή του την κίνηση τον ξύλινο άξονα με τα μυλάρια και την κοφινίδα. Μέσα στην κοφινίδα έβαζαν τις ελιές οι οποίες με την περιστροφική κίνηση των μυλαριών έβγαιναν σταδιακά από την κάτω οπή της και απλώνονταν ομοιόμορφα στην κατώπετρα. Εκεί τις έβρισκαν απλωμένες τα μυλάρια και με την περιστροφική τους κίνηση τις άλεθαν. Με τη συνεχή περιστροφική κίνηση των μυλαριών οι ελιές ωθούνταν προς τα έξω και έπεφταν, αλεσμένες πια στη στρώση.
Όταν συμπληρωνόταν μια αλεσιά -γύρω στις 120 οκάδες ελιές- και η στρώση γέμιζε με αλεσμένες ελιές, που ήδη κολυμπούσαν στο λάδι, τότε ο αλιτριβειδιάρης σταματούσε το μουλάρι, το απελευθέρωνε από τα χάμουρα και του έβαζε στο παρακείμενο παχνί «γέμι» δηλ. πολύ και καλό φαγητό γιατί η λειτουργία της φάμπρικας απαιτούσε πολύ κόπο και πολλή δύναμη και από τους ανθρώπους και από τα ζώα.
Την ώρα αυτή ο αλιτριβειδιάρης «ντορμπάδιαζε» δηλ. μέσα στους ντορμπάδες, που ήταν τρίχινοι σάκκοι, σε σχήμα φακέλου, έβαζε τη «ζύμη» δηλ. τις αλεσμένες ελιές και στη συνέχεια τους πήγαινε στο πιεστήριο –το «πλακωτάρι» όπως το έλεγαν (φωτό 3). Εκεί στοίβαζε τον ένα πάνω στον άλλο, συνήθως 10-13 τέτοιους ντορμπάδες, γεμάτους ζύμη και ύστερα τους πίεζε.
Για να στήσει ο αλιτριβειδιάρης όρθια και κατακόρυφη τη στήλη των ντορμπάδων, χρησιμοποιούσε το «τσιτάλι», που ήταν ένα ξύλινο –κυπαρισσένιο ή πευκένιο- δοκάρι μήκους 2 περίπου μέτρων, με το οποίο πίεζε ή υποβοηθούσε διαδοχικά τη στήλη των ντορμπάδων από δεξιά ή αριστερά για να τους διατηρεί σε κατακόρυφη στήλη. Ταυτόχρονα με τα χέρια του αρχικά, περιέστρεφε το πλακωτάρι-πιεστήριο με κατεύθυνση από τα δεξιά προς τα αριστερά. Η περιστροφή αυτή γινόταν με τη βοήθεια ενός χοντρού σιδερένιου κοχλία – αδράχτι τον ονομάζουν -, που το άνω άκρο του βιδώνεται στην πανωσανίδα ενώ στο κάτω άκρο του είναι στερεωμένο το πλακωτάρι. Έτσι όταν ο κοχλίας - αδράχτι κινείται από τα αριστερά προς τα δεξιά βιδώνεται στην πανωσανίδα, δηλαδή ανεβαίνει προς τα άνω και μαζί του ανεβαίνει και το πλακωτάρι. Αντίθετα όταν ο κοχλίας – αδράχτι ξεβιδώνεται, δηλαδή κινείται από τα δεξιά προς τα αριστερά, τότε αυτός κατεβαίνει προς τα κάτω και μαζί του και το πλακωτάρι. Έτσι κατεβαίνοντας το πλακωτάρι προς τα κάτω, πίεζε σταδιακά τη στήλη των ντορμπάδων με τη ζύμη και το λάδι έτρεχε, πολύ-πολύ στην αρχή, λιγότερο μετά, γέμιζε τη «τσιβέρα» και από εκεί με ξύλινο κουτσουνάρι κατέληγε στο «βρασκί», που ήταν ένα πιθάρι βυθισμένο στο δάπεδο της φάμπρικας ή μια μικρή δεξαμενή, ξύλινη ή τσιμεντένια. (Φωτ. 3)
Αυτό ήταν το λεγόμενο «λιόλαδο», που αποτελούσε το εκλεκτότερο λάδι της όλης διαδικασίας της έκθλιψης, μοσχοβολούσε άρωμα και φρεσκάδα και απ’ αυτό οι χωρικοί κρατούσαν το φαγώσιμο λάδι που θα έτρωγαν όλη τη χρονιά. Το έλεγαν «λιόλαδο» σε αντίθεση προς το «πυρηνόλαδο», που ήταν λάδι κατώτερης ποιότητας. Το λιόλαδο ήταν, κατά κάποιο τρόπο, ο ανθός, το ξαθέρι του λαδιού και πιστεύω πως δεν θα μπορούσαν ούτε καν να συγκριθούν μαζί του τα κυκλοφορούντα σήμερα «βιολογικά ή οικολογικά» λάδια, με τους βαρύγδουπους τίτλους και ονομασίες.
Μόλις τέλειωνε το ντορμπάδιασμα, απελευθερωνόταν η στρώση και το μουλάρι είχε χορτάσει, ο αλιτριβειδιάρης ξεκινούσε πάλι την προηγούμενη διαδικασία για να αλεστεί η δεύτερη αλεσιά ελιές. Ενώ γινόταν αυτό, εκείνος ολοκλήρωνε το πίεσμα της πρώτης αλεσιάς, κατεβάζοντας περιστροφικά το πιεστήριο-πλακωτάρι, πότε με τα χέρια του και κάπου-κάπου με το «τσιτάλι».
Όταν τελείωνε το πίεσμα των ντορμπάδων, τους άφηνε λίγο να σουρώσουν και στη συνέχεια, περιστρέφοντας με τα χέρια του, αντιθέτως τώρα, το πλακωτάρι γύρω από τον κοχλία-αδράχτι, το ανέβαζε προς τα άνω, αφήνοντας ελεύθερη τη στήλη των πιεσμένων ντορμπάδων. Ύστερα έπαιρνε τους ντορμπάδες αυτούς με την πιεσμένη ζύμη και τους ξεντορμπάδιαζε, δηλαδή άδειαζε το περιεχόμενό τους σε μια γωνιά του λιοτριβειού.
Με το βγάλσιμο του «λιόλαδου» ολοκληρωνόταν η πρώτη φάση της κατεργασίας της ελιάς και άρχιζε η δεύτερη.
Κατά τη φάση αυτή ο αλιτριβειδιάρης «θρουλούσε» δηλ. θρυμμάτιζε τη ζύμη που έβγαλε το λιόλαδο και μετά την ξαναπερνούσε από τα μυλάρια, δηλ. την άλεθε για δεύτερη φορά, κατά την ίδια ακριβώς διαδικασία που έκανε κατά το πρώτο άλεσμα. Αυτό το δεύτερο άλεσμα πολτοποιούσε τελείως τη ζύμη, η οποία ξανάπεφτε στη στρώση, έτοιμη για το δεύτερο ντορμπάδιασμα.
Όταν αλεθόταν για 2η φορά η ανάλογη ποσότητα, ο αλιτριβειδιάρης σταματούσε το άλογο, το τάιζε κι εκείνος άρχιζε τη διαδικασία του δεύτερου ντορμπαδιάσματος.
Σ’ αυτή τη φάση χρησιμοποιούσε συνήθως γύρω στους τριάντα ντορμπάδες και σε καθένα απ’ αυτούς έβαζε τώρα πολύ λίγη ποσότητα πολτοποιημένης ζύμης. Τους ντορμπάδες αυτούς πάλι τους έστηνε σε κατακόρυφη στήλη στο κέντρο της τσιβέρας κάτω από το ανεβασμένο πλακωτάρι.
Όταν ολοκληρωνόταν το ντορμπάδιασμα κατέβαζε πάλι, με τη βοήθεια του κοχλία, το πλακωτάρι, αρχικά με το χέρι και ύστερα με το τσιτάλι.
Αυτή τη φορά η ζύμη έπρεπε να αποδώσει όλο το υπόλοιπο λάδι που περιείχε και για να γίνει αυτό χρειαζόταν πολύ μεγάλη πίεση. Για να επιτευχθεί αυτή η μεγάλη πίεση χρησιμοποιούσαν δύο καινούργια εργαλεία: Αυτά ήταν «η τσίτα» και ο «εργάτης».
Η τσίτα ήταν ένα ξύλινο δοκάρι πολύ πιο μεγάλο και πιο χοντρό από το τσιτάλι και είχε στην άκρη της μια σιδερένια θηλειά. Η τσίτα τοποθετούνταν οριζόντια σε μια ειδική θήκη που είχε το πιεστήριο. Με τη βοήθεια ενός σιδερένιου κρίκου κοντράριζε το πλακωτάρι, έτσι ώστε, όταν ο αλιτριβειδιάρης έσπρωχνε την τσίτα, αυτή με τη βοήθεια του κρίκου, παράσερνε το πλακωτάρι και το ανάγκαζε να κατεβαίνει σταδιακά προς τα κάτω και να πιέζει τους ντορμπάδες.
Όταν πια δεν μπορούσε η τσίτα να κινείται με το χέρι, έμπαινε σε ενέργεια «ο εργάτης». Ο εργάτης ήταν ένας κατακόρυφος ξύλινος άξονας, χοντρός στη μέση, λεπτότερος στα άκρα, στερεωμένος πολύ καλά κατά το ένα άκρο στην οροφή και κατά το άλλο άκρο στο δάπεδο της φάμπρικας (φωτ. 5). Τα άκρα του είχαν συνήθως σιδερένιες απολήξεις που του επέτρεπαν να περιστρέφεται. Στο κέντρο του και στο πιο χοντρό σημείο είχε μια μεγάλη οπή από την οποία περνούσε ένα οριζόντιο χοντρό ξύλο που λεγόταν «πασούλι» και σχημάτιζε με τον κάθετο άξονα ένα είδος σταυρού (φωτ. 5).
Στον εργάτη γύρω ήταν προσδεδεμένο στέρεα ένα χοντρό συρματόσχοινο που το έλεγαν «γούμενα» που στο άλλο άκρο είχε έναν ισχυρό σιδερένιο γάντζο (φωτ. 5). Έτσι η διαδικασία του σφιξίματος ήταν η εξής: Ξετύλιγαν τη γούμενα από τον εργάτη και αγκίστρωναν την άκρη της με τον γάντζο στη σιδερένια θηλιά, που όπως είπαμε, υπήρχε στην άκρη της τσίτας. Απ’ αυτό το σημείο άρχιζε το λεγόμενο «σφίξιμο», το οποίο χρειαζόταν δυο τουλάχιστον εργάτες.
Καθένας τους ακουμπούσε σ’ ένα πασούλι και οι δυο μαζί τα έσπρωχναν με δύναμη, ούτως ώστε η γούμενα να περιτυλίσσεται στον εργάτη έλκοντας προς αυτόν την τσίτα. Όταν η τσίτα έφτανε στο τέλος της διαδρομής της δηλ. στον εργάτη, έκαναν «μάινα», δηλ. σταματούσαν το σφίξιμο, τραβούσαν την τσίτα πάλι προς την αρχή της διαδρομής της και ξανάρχιζαν πάλι το σφίξιμο όπως το περιγράψαμε παραπάνω.
Αυτή η διαδικασία συνεχιζόταν με 8-10-12 μάινες, μέχρι το σημείο που το γυμνασμένο χέρι του αλιτριβειδιάρη καταλάβαινε ότι η ζύμη είχε πια πιεστεί αρκετά, είχε ξελαδώσει πλήρως και είχε αποδώσει όλο το πυρηνέλαιο που περιείχε. Τότε σταματούσαν το σφίξιμο, άφηναν λίγο τους ντορμπάδες πιεσμένους να σουρώσουν και μετά ξέσφιγγαν το πλακωτάρι και άδειαζαν τους ντορμπάδες από το περιεχόμενό τους που ήταν η πυρήνα, η οποία έτσι είχε αποδώσει όλο το λάδι που περιείχε.
Κέντρο και ψυχή της λειτουργίας της φάμπρικας ήταν ο λεγόμενος αλιτριβειδιάρης. Λιοτριβάρη τον λένε αλλού. Δηλαδή ο άνθρωπος που προγραμμάτιζε και εκτελούσε όλες τις φάσεις λειτουργίας της φάμπρικας: Αυτός έπρεπε να ζέψει το μουλάρι στη στρώση, να γεμίσει την καφινίδα με ελιές, να επιβλέπει το άλεσμα, να κανονίσει πόσες ελιές έπρεπε να αλεστούν σε κάθε αλεσιά, να ντορμπαδιάσει, να σφίξει, να ξεντορμπαδιάσει, να μετρήσει το λάδι με το κάρτο και την πύργια και γενικά να κάνει όλες τις δουλειές που απαιτούνταν για τη σωστή λειτουργία της φάμπρικας.
Αυτή ήταν και έτσι λειτουργούσε η φάμπρικα στο Λιβαδά του Δήμου Ανατολ. Σελίνου. Ήταν πράγματι ένα καταπληκτικό εργαστήρι έκθλιψης του ελαιοκάρπου. Μια μοναδική βιοτεχνία που λειτουργούσε σαν καλοκουρδισμένο ρολόι κατά τρόπο τέλειο και αποδοτικό.
Όλο το χειμώνα και για όσο διάστημα συνεχιζόταν το μάζεμα των ελιών, οι φάμπρικες αποτελούσαν το κέντρο της ζωής και της δραστηριότητας των ανθρώπων του χωριού. Στις φάμπρικες κατέληγαν κάθε βράδυ τα μουλάρια, φορτωμένα με τις ελιές που είχαν μαζέψει οι μαζώχτρες όλη μέρα. Στις φάμπρικες γινόταν οι βεγγέρες, οι αποσπερίδες και τα νυχτέρια του χωριού. Στις φάμπρικες οι λιβαδιανοί αντάμωναν, αλληλοβοηθούνταν, κουβέντιαζαν τα προβλήματά τους, σχεδίαζαν και προγραμμάτιζαν τις δουλειές της επόμενης μέρας. Πέρα απ’ αυτά όμως, οι φάμπρικες αποτελούσαν και χώρους παραγωγής λαϊκού πολιτισμού αλλά και τόπους διασκέδασης και ψυχαγωγίας, όπου οι παλιότεροι με τις ιστορίες και τα παραμύθια τους, με τα τραγούδια και τα αστεία τους, δημιουργούσαν μοναδικές και ανεπανάληπτες σκηνές λαϊκού πολιτισμού, ενώ ταυτόχρονα διασκέδαζαν, γελούσαν και ξεχνούσαν τον κάματο της ημέρας.
Θέλω να ελπίζω ότι οι παλιότεροι με τούτα τα λόγια θα θυμηθούν τα νιάτα τους και τον αδυσώπητο αγώνα που έκαναν για να ζήσουν και πως οι νεότεροι θα βρουν την… υπομονή να διαβάσουν τούτες τις γραμμές για να δουν τους αγώνες, τους κόπους και τις προσπάθειες των πατέρων και των παππούδων τους στο στίβο της ζωής, γιατί ο δρόμος της ελιάς και του λαδιού από το λιόφυτο ως τη φάμπρικα ήταν ένας αληθινός άθλος, ένας συνεχής και ανεπανάληπτος αγώνας των παλιότερων για την επιβίωσή τους.
Ευχαριστώ θερμά όσους μου έδωσαν στοιχεία και πληροφορίες για τις φάμπρικες του Λιβαδά, ιδιαίτερα δε τους:
1) Ευτυχία Χα Θεοφάνη Παπαδερού
2) Μιχαήλ Γεωργίου Τσουρή και
3) Γεώργιο Νικολάου Τσουρή
Τους εύχομαι υγεία και κάθε καλό.
Τις γραμμές αυτές αφιερώνω εξαιρετικά σε όλους τους αφανείς εργάτες του χωριού, του κάθε χωριού, ιδιαίτερα δε τους κατοίκους του Λιβαδά, ζώντες και τεθνεώτες. Σ’ αυτούς που δούλεψαν και ίδρωσαν στις φάμπρικες. Σ’ αυτούς που φόρτωσαν την κοφινίδια με ελιές, που ντορμπάδιασαν, που ξεντορμπάδιασαν, που ανεβοκατέβασαν το πλακωτάρι με τα ροζιασμένα χέρια τους, που «έσφιξαν» με τα χέρια ή με τον «εργάτη». Σ’ αυτούς που ξεκινούσαν το πρωί τη δουλειά κάνοντας το σταυρό τους και την ευχή «στ’ όνομα του Θεού» και τελείωναν το βράδυ πάλι με το σταυρό και την ευχή «δόξα σοι ο Θεός».
Σ’ αυτούς που, όταν το βράδυ πήγαιναν να κοιμηθούν, δεν σκέφτονταν ούτε τις επιχειρήσεις, ούτε το χρηματιστήριο, ούτε το εύκολο και γρήγορο κέρδος αλλά, όταν η νύστα και η κούραση μαύλιζαν το κορμί και τη ψυχή τους κι ο ύπνος σφράγιζε τα βλέφαρά τους, εκείνοι έφερναν στα όνειρά τους σκηνές με καταπράσινες ελιές, φορτωμένες τον ασημοπράσινο καρπό τους και τον κίτρινο χυμό της ελιάς, το λάδι, να τρέχει από την «τσιβέρα» στο «βρασκί», ίδιο αναλυτό χρυσάφι κι εκείνος.
Σ’ αυτούς τους μοναδικούς ανθρώπους του μόχθου και της καθημερινής βιοπάλης, που πρωταγωνίστησαν στην εποποιία της ελιάς και του λαδιού, αφιερώνονται τούτες οι γραμμές.


X.N. 9/09/2009

www.kandanos.eu

Δευτέρα 29 Μαρτίου 2010

Έρχεται η ψηφιακή το Πάσχα στην Κρήτη;









Λίγο μετά το Πάσχα, το πιθανότερο, θα ενεργοποιηθεί το πρώτο ψηφιακό μπουκέτο στην Κρήτη. Οι τηλεοπτικοί σταθμοί της Κρήτης που μετέχουν στην Digital Union ήδη συζητάνε για την έναρξη των πιλοτικών δοκιμών στον Κανάλι 38 από τα Κ.Ε. Ηρακλείου και Χανίων (Ρογδιά και Μαλάξα αντίστοιχα).

Να σημειώσουμε εδώ ότι στο πρώτο ψηφιακό μπουκέτο της Κρήτης θα συμπεριληφθούν τα κανάλια ΚΡΗΤΗ TV, ΚΥΔΩΝ TV, ΣΗΤΕΙΑ TV (μάλλον εννοεί το Tele Κρήτη) και TV CRETA. Τα 2 κανάλια εδρεύουν στο Ηράκλειο, το ένα στα Χανιά και το άλλο στη Σητεία (Ιεράπετρα). Στην περίπτωση του συγκεκριμένουν μπουκέτου είναι πιο εύκολα τα πράγματα γιατί 2 από τα παραπάνω κανάλια ανήκουν στο ίδιο όμιλο, στο τρίτο είναι μέτοχος ο ίδιος όμιλος, ενώ μόνο το χανιώτικο κανάλι ανήκει σε άλλον όμιλο. Μένει να υπάρξει συννενόηση των δύο ομίλων με την Digital Union, αλλά και με το τηλεοπτικό σταθμό 902 ο οποίος εκπέμπει (τυχαία μάλλον) και από Ρογδιά και από Μαλάξα στο κανάλι 38, και θα πρέπει να μεταφερθεί σε άλλη συχνότητα, εάν φυσικά το δεχτεί. hellastv.blogspot Το είδα στο: http://troktiko.blogspot.com/

Σάββατο 27 Μαρτίου 2010

Η Ανθομαλλούσα (Λαϊκό παραμύθι της Σούγιας Σελίνου)


Η Ανθομαλλούσα

Μια φορά κι έναν καιρό στην αρχαία Σύϊα, τη σημερινή Σούγια, ζούσε ένας άρχοντας με τη μονάκριβη θυγατέρα του. Τ’ όνομά της το ‘χανε ξεχάσει πια γιατί όλοι την ήξεραν και την φώναζαν Ανθομαλλούσα. Από μικρό κοριτσάκι στόλιζε τα μαλλιά της με λουλούδια, γιασεμιά και λεμονανθούς ή μανουσάκια ή χαμομήλια και κείνα ευωδιάζανε συνέχεια. Μα δεν ήταν μόνο τα ευωδιαστά της μαλλιά που μάγευαν τον κόσμο, ήταν κι η γλυκιά μιλιά της. Όταν τραγουδούσε όλοι σώπαιναν, την άκουγαν κι ο νους τους εταξίδευε.
Μεγάλωσε η Ανθομαλλούσα κι ο πατέρας της αποφάσισε να την παντρέψει. Αυτό ήταν μια εύκολη υπόθεση αφού όλοι οι νιοι της περιοχής μα και αρχοντόπουλα από μακριά είχαν ακουστά για την καλοσύνη και την ομορφιά της. Ευχαρίστως θα έκαναν τα πάντα για να κερδίσουν την καρδιά της και να γίνει γυναίκα τους.
Ο άρχοντας όμως σκέφτηκε πως με τα παντρολογήματα της κόρης του θα ήταν ευκαιρία να τακτοποιήσει και κάποια σημαντικά έργα για το καλό όλων των κατοίκων.Η αλήθεια είναι πως ο τόπος που ζούσανε ήταν όμορφος και εύφορος. Οι κάτοικοι αγαπούσανε τη γη τους, την καλλιεργούσανε και κείνη τους έδινε άφθονους και νόστιμους καρπούς.
Όμως κουβαλούσανε το πόσιμο νερό από μακριά και αυτό έφερνε κόπο και ταλαιπωρία στον κόσμο. Και όταν έπρεπε να πάνε στη γειτονική Έλυρο ο δρόμος ήταν κακοτράχαλος και δύσβατος. Είχε λοιπόν στο νου του να γίνει ένα μυλαύλακο για να φτάσει το πόσιμο νερό στην πλατεία του χωριού και να χαραχτεί κι ένας καινούριος δρόμος για την Έλυρο.
Σαν έφτασαν λοιπόν οι υποψήφιοι γαμπροί για την κόρη του εκείνος διάλεξε δυο αρχοντόπουλα που του φάνηκαν έξυπνα και προκομμένα. Τους ανακοίνωσε πως θα αναλάβει ο καθένας τους ένα έργο, ο ένας το μυλαύλακο και ο άλλος το δρόμο και όποιος τελειώσει πρώτος το έργο θα παντρευτεί την κόρη του.
Έτσι αποφάσισε ο άρχοντας, έτσι κι έγινε.
Ξεκίνησαν οι νέοι τα έργα και προσπαθούσαν μ’ όλη τους τη δύναμη και την τέχνη για να τα ολοκληρώσουν μια ώρα αρχύτερα . Και πότε ο ένας έμοιαζε να είναι μπροστά πότε ο άλλος. Όλοι αγωνιούσαν για το ποιος θα προλάβει, ποιος θα πάρει την όμορφη κόρη. Μα η Ανθομαλλούσα είχε διαλέξει κιόλας το ένα αρχοντόπουλο και όλη μέρα κι όλη νύχτα παρακαλούσε την Παναγιά να τελειώσει πρώτος ο αγαπημένος της. Ήξερε πως δεν είχε δικαίωμα να ΄χει διαφορετική γνώμη απ’ αυτή του πατέρα της. Πέρασαν μέρες και νύχτες, πέρασαν μήνες και η αγωνία της μεγάλωνε όπως μεγάλωνε κι η αγάπη της για το νέο που είχε διαλέξει.
Μα δυστυχώς τα πράγματα δεν ήρθαν όπως τα ’θελε, ο αγαπημένος της άργησε, ο άλλος τέλειωσε πρώτος, άρα αυτός θα γινόταν ο σύζυγός της.
Η πίκρα της ήταν αβάσταχτη, δε το ’βαζε ο νους της πως θα παντρευτεί κάποιον που δεν αγαπά.
Καλύτερα να φύγω, σκέφτηκε.
Περίμενε ως αργά τη νύχτα κι όταν όλοι αποκοιμήθηκαν πήρε το δρόμο για το γιαλό. Το μονοπάτι ήταν στενό και δύσβατο, κάθε τόσο σκουντουφλούσε στις πέτρες και στα χαλίκια Τα ρούχα της σκάλωναν στα κλαδιά και τα μαλλιά της μπερδευότανε στους θάμνους. Μα εκείνη στιγμή δε σταμάτησε, ούτε λεπτό δεν πισωγύρισε. Το φως του φεγγαριού τής έδειχνε το δρόμο, και λαμποκοπούσε ο δρόμος του πάνω στα νερά του Λυβικού πελάου. Έφτασε η Ανθομαλλούσα σ’ ένα μεγάλο βράχο που είχε μια απλωσιά, ένα πλάτωμα και στη μέση του μια γούβα. Τό ΄ξερε καλά αυτό το μέρος, από κει μαζεύανε κάθε καλοκαίρι το αλάτι. Ήταν επικίνδυνο σημείο και δεν την άφηναν να πλησιάζει γιατί τα βράχια ήταν ψηλά και απότομα κι ένα στραβοπάτημα ήταν αρκετό για να γκρεμιστείς στη θάλασσα. Κάθε φορά παρατηρούσε από μακριά πως δένανε τον κουβά μ’ ένα μακρύ σκοινί και το πετούσανε με προσοχή στη θάλασσα για να πάρουν το νερό. Ύστερα αδειάζανε το θαλασσινό νερό και σιγά σιγά γέμιζε η λακκούβα. Έτσι γινότανε η αλυκή. Μετά ερχότανε ο καυτός ήλιος εξάτμιζε το νερό και έμενε η αλμύρα της θάλασσας, το αλάτι, μέσα στο βράχο. Κι απόψε η μεγάλη αλυκιά ήταν γεμάτη με άσπρο κρυσταλλικό αλάτι.
Η Ανθομαλλούσα ξέμπλεξε όσα λουλούδια είχαν μείνει στα μαλλιά της και τ’ ακούμπησε στο χείλος της αλυκιάς. Πήρε στα χέρια της μια χούφτα απ’ το άσπρο αλάτι το μύρισε κι ύστερα το πέταξε πέρα μακριά προς τη μεριά της λαγκαδιάς λέγοντας: «πέρδικα πάρε τα κάλλη μου»
Πήρε δεύτερη χούφτα αλάτι το πέταξε κι αυτό πέρα μακριά στους θάμνους λέγοντας: « αηδόνι, χαλάλι σου η φωνή μου»
Πήρε και τρίτη χούφτα αλάτι, αυτό το πέταξε πέρα μακριά στα σκοτεινά νερά της θάλασσας λέγοντας: « και συ γαλάζια θάλασσα να, πάρε το κορμί μου». Ευθύς μετά έπεσε από την άκρη του γκρεμού στη θάλασσα και πνίγηκε. Μέσα στη σιγαλιά της νύχτας ακούστηκε ο παφλασμός στη θάλασσα, το γλυκολάλημα του αηδονιού, η περπατησιά της πέρδικας κι ύστερα όλα σώπασαν ξανά.
Λένε πως από τότε σε κείνη την αλυκιά της Σούγιας το αλάτι είναι ξεχωριστό, πεντακάθαρο και μυρωδάτο. Μυρίζει, λένε, σαν εκείνα τα λουλούδια που στόλιζαν τα μαλλιά της όμορφης μα άτυχης Ανθομαλλούσας.
Άλλοι πάλι λένε πως η θάλασσα λυπήθηκε τα νιάτα και την ομορφιά της και δεν την έπνιξε, την πήρε στην υγρή αγκαλιά της και έβαλε τα κύματα να την παρηγορήσουνε. Με το πέρασμα του χρόνου έγινε γοργόνα και ζει σε μια θαλασσινή σπηλιά κάτω από τα μεγάλα βράχια. Τα βράδια βγαίνει στην ακρογιαλιά και τραγουδά παρέα με τα κύματα και με τ’ αστέρια τ’ ουρανού. Κι αν τότε τύχει και τη δει ή να την ακούσει κανένας άνθρωπος πάει, χάνει τα λογικά του.
Γι’ αυτό κι όσοι μένουνε στα γύρω χωριά τα βράδια του καλοκαιριού δε σιμώνουν σε κείνα τα βράχια μόνο μαζεύονται στις ασπρισμένες αυλές των σπιτιών και κει παρέα με τους βασιλικούς και τα σαμιαμίδια ιστορούνε τη ζωή της Ανθομαλλούσας. Από στόμα σε στόμα μαθεύτηκε η ιστορία της και τώρα την ξέρετε και σεις. Μα υπάρχουν πολλοί που δεν την ξέρουν ακόμα και περιμένουν να την μάθουν από εσάς!

Διασκευή : Τζιάκη Δέσποινα - Ιούλης 2005

πηγή:www.kandanos.eu

Φωνή απ’ την Θάλασσα





Βγάζει η θάλασσα κρυφή φωνή —
φωνή που μπαίνει
μες στην καρδιά μας και την συγκινεί
και την ευφραίνει.

Τραγούδι τρυφερό η θάλασσα μας ψάλλει,
τραγούδι που έκαμαν τρεις ποιηταί μεγάλοι,
ο ήλιος, ο αέρας και ο ουρανός.
Το ψάλλει με την θεία της φωνή εκείνη,
όταν στους ώμους της απλώνει την γαλήνη
σαν φόρεμά της ο καιρός ο θερινός.

Φέρνει μηνύματα εις ταις ψυχαίς δροσάτα
η μελωδία της. Τα περασμένα νειάτα
θυμίζει χωρίς πίκρα και χωρίς καϋμό.
Οι περασμένοι έρωτες κρυφομιλούνε,
αισθήματα λησμονημένα ξαναζούνε
μες στων κυμάτων τον γλυκόν ανασασμό.

Τραγούδι τρυφερό η θάλασσα μας ψάλλει,
τραγούδι που έκαμαν τρεις ποιηταί μεγάλοι,
ο ήλιος, ο αέρας και ο ουρανός.
Και σαν κυττάζεις την υγρή της πεδιάδα,
σαν βλέπεις την απέραντή της πρασινάδα,
τον κάμπο της πούναι κοντά και τόσο μακρυνός,
γεμάτος με λουλούδια κίτρινα που σπέρνει
το φως σαν κηπουρός, χαρά σε παίρνει
και σε μεθά, και σε υψώνει την καρδιά.
Κι αν ήσαι νέος, μες σταις φλέβες σου θα τρέξη
της θάλασσας ο πόθος· θα σε ’πη μια λέξι
το κύμα απ’ τον έρωτά του, και θα βρέξη
με μυστική τον έρωτά σου μυρωδιά.



Βγάζει η θάλασσα κρυφή φωνή —
φωνή που μπαίνει
μες στην καρδιά μας και την συγκινεί
και την ευφραίνει.


Τραγούδι είναι, ή παράπονο πνιγμένων; —
το τραγικό παράπονο των πεθαμένων,
που σάβανό των έχουν τον ψυχρόν αφρό,
και κλαίν για ταις γυναίκες των, για τα παιδιά των,
και τους γονείς των, για την έρημη φωλιά των,
ενώ τους παραδέρνει πέλαγο πικρό,


σε βράχους και σε πέτραις κοφτεραίς τους σπρώχνει,
τους μπλέκει μες στα φύκια, τους τραβά, τους διώχνει,
κ’ εκείνοι τρέχουνε σαν νάσαν ζωντανοί
με ολάνοιχτα τα μάτια τρομαγμένα,
και με τα χέρια των άγρια, τεντωμένα,
από την αγωνία των την υστερνή.

Τραγούδι είναι, ή παράπονο πνιγμένων;—
το τραγικό παράπονο των πεθαμένων
που κοιμητήριο ποθούν χριστιανικό.
Τάφο, που συγγενείς με δάκρυα ραντίζουν,
και με λουλούδια χέρια προσφιλή στολίζουν,
και που ο ήλιος χύνει φως ζεστό κ’ ευσπλαγχνικό.

Τάφο, που ο πανάχραντος Σταυρός φυλάει,
που κάποτε κανένας ιερεύς θα παή
θυμίαμα να κάψη και να ‘πη ευχή.
Χήρα τον φέρνει που τον άνδρα της θυμάται
ή υιός, ή κάποτε και φίλος που λυπάται.
Τον πεθαμένο μνημονεύουν· και κοιμάται
πιο ήσυχα, συγχωρεμένη η ψυχή.

(Από τα Αποκηρυγμένα, Ίκαρος 1983)

Πέμπτη 25 Μαρτίου 2010

Πάνω απ’ όλους και όλα το Σέλινο




Του ΕΥΤΥΧΗ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗ*

Πριν από λίγες ημέρες πραγματοποιήθηκε, στην Παλαιόχωρα, κοινή συνεδρίαση των Δημοτικών Συμβουλίων Ανατολικού Σελίνου, Καντάνου και Πελεκάνου, με αποκλειστικό θέμα συζήτησης την επικείμενη διοικητική μεταρρύθμιση, με το πρόγραμμα «Καλλικράτης».
Είχε προηγηθεί ανάλογη συνεδρίαση των τριών Δημοτικών Συμβουλίων στα Τεμένια.
Και στις δύο συνεδριάσεις τα Δημοτικά Συμβούλια αποφάσισαν ομόφωνα να ζητήσουν από την κυβέρνηση τη συνένωση των τριών Δήμων και της Κοινότητας Γαύδου, της πρώην επαρχίας Σελίνου, δηλαδή. Ο νέος Δήμος, όπως αποφασίστηκε, δεν θα μπορούσε παρά να φέρει ένα και μόνο όνομα: Δήμος Σελίνου.
Οι συνεδριάσεις αυτές θεωρώ ότι αποτελούν ιστορικές στιγμές, καθώς ήταν η πρώτη φορά που δήμαρχος από την Κάντανο κάθισε στο ίδιο τραπέζι με δήμαρχο του Πελεκάνου και με δήμαρχο από το Ανατολικό Σέλινο, παρουσία του συνόλου των δημοτικών συμβούλων, και συναποφάσισαν για ένα μείζον ζήτημα για το σήμερα και το αύριο του Σελίνου, με γνώμονα το κοινό συμφέρον.
Η παρουσία της Δημοτικής Αρχής Καντάνου στην Παλαιόχωρα, αλλά και στα Τεμένια, σηματοδοτεί αυτό ακριβώς: ότι πάνω απ' όλους και όλα οφείλουμε, με πνεύμα συνεργασίας, αλληλεγγύης, σύνθεσης και νηφαλιότητας να προτάξουμε όσα μας ενώνουν, που είναι πολύ περισσότερα απ' όσα, εντελώς λανθασμένα και υποβολιμαία, θεωρούν κάποιοι -ευτυχώς λίγοι- ότι ενδεχομένως να μας χωρίζουν.
Σε αυτή την κρίσιμη ώρα, εκείνο που προέχει είναι το συμφέρον του τόπου συνολικά. Το συμφέρον των κατοίκων του Δήμου Πελεκάνου, το συμφέρον των κατοίκων του Δήμου Ανατολικού Σελίνου, το συμφέρον των κατοίκων του Δήμου Καντάνου, το συμφέρον των κατοίκων της Κοινότητας Γαύδου, το συμφέρον των κατοίκων του Σελίνου.
Κοινά είναι τα συμφέροντα. Κοινοί ήταν και πρέπει να παραμείνουν οι αγώνες. Παλιότερα για ελευθερία και δημοκρατία, σήμερα για ανάπτυξη, υποδομές, ευημερία, προκοπή, καλύτερη Υγεία, Παιδεία και Πρόνοια.
Λίγο μετά την ανάληψη των καθηκόντων μου είχα αποστείλει, δύο φορές, επιστολές στους δημάρχους Ανατολικού Σελίνου και Πελεκάνου, ζητώντας τους να καθίσουμε στο ίδιο τραπέζι για να συναποφασίσουμε για μια σειρά ζητήματα που αφορούν το Σέλινο. Η πρόσκληση - πρόκληση δεν «περπάτησε» τότε. Σήμερα, ωστόσο, οι συνθήκες φαίνεται ότι έχουν ωριμάσει. Και γι' αυτό δεν πρέπει να αφήσουμε τη συγκυρία να πάει χαμένη. Το οφείλουμε στον τόπο μας. Το οφείλουμε στους ανθρώπους. Όλους τους ανθρώπους. Από τη μια γωνιά του Σελίνου μέχρι την άλλη.

* Δημάρχου Καντάνου


www.haniotika-nea.gr

Τετάρτη 24 Μαρτίου 2010

Οι Δανοί προτιμούν την Κρήτη για τις διακοπές τους.



"Διατηρήστε την οικογενειακή φιλοξενία, την παραδοσιακή κουζίνα, δώστε περισσότερη έμφαση στους ελεύθερους χώρους, στο πράσινο, σε ποδηλατόδρομους και πεζοδρόμια για πεζούς, στην παραγωγή πράσινης ενέργειας και οι Δανοί θα συνεχίσουν να προτιμούν τα Χανιά για τις διακοπές τους".
Με αυτά τα λόγια, ο πρεσβευτής της Δανίας στην Ελλάδα κ. Tom Norring, απευθύνθηκε στους Χανιώτες στην χθεσινή εκδήλωση που πραγμαποίησε η πρεσβεία για την τοποθέτηση της κ. Συρματένιας Παρασχάκη στη θέση του προξένου της χώρας στα Χανιά.
Σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε χθες το απόγευμα στα Χανιά, παρουσία εκπροσώπων τοπικών φορέων και της τοπικής Σκανδιναβικής κοινότητας.
Αναφορικά με τη λειτουργία του προξενείου στα Χανιά ο κ. Norring τόνισε πως ξεκίνησε τη λειτουργία του καθώς "περίπου 350.000 Δανοί τουρίστες έρχονται κάθε χρόνο στην Ελλάδα και 220.000 στην Κρήτη, το μεγαλύτερο ποσοστό εκ των οποίων στα Χανιά, που είναι από τους πολύ σπουδαίους προορισμούς. Θα έχουμε τη νέα μας πρόξενο την κ. Συρματένια Παρασχάκη, η οποία είμαστε σίγουροι ότι θα βοηθήσει πολύ τους συμπατριώτες μας".

Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ
Αναφορικά με το κατά πόσο η οικονομική κρίση θα μειώσει το ρεύμα των τουριστών που ετησίως έρχονται από τη Δανία στα Χανιά ο πρέσβης παρατήρησε πως "η οικονομική κρίση έχει πλήξει επίσης και την Δανία, όχι τόσο πολύ όσο την Ελλάδα. Στη χώρα μας υπάρχει ένα πολύ καλό σύστημα κοινωνικής βοήθειας και ακόμα και οι άνεργοι επιδοτούνται για να κάνουν τις διακοπές τους. Την προηγούμενη χρονιά υπήρχε μια μείωση περίπου 10% αλλά βλέπουμε ότι φέτος θα επανέλθει στα παλιότερα μεγέθη. Ισως οι συμπατριώτες μου να μην επιλέγουν τόσο ακριβούς προορισμούς και ακριβά πακέτα διακοπών. Επειδή φέτος είχαμε πολύ κακές καιρικές συνθήκες το χειμώνα, αυτό αποτελεί ένα κίνητρο για τους Δανούς ώστε να πάνε διακοπές. "
Ερωτηθείς για το ποια είναι τα πιο συχνά παράπονα που ακούει από τους συμπατριώτες που επισκέπτονται τα Χανιά ο Norring απάντησε πως "αν συγκρίνεις τις Ελληνικές πόλεις και τις Δανικές σε θέματα υποδομών, σίγουρα στην Ελλάδα δεν υπάρχει τόσο πολύ πράσινο και ελεύθεροι χώροι για την οικογένεια και τα παιδιά. Επίσης στη Δανία υπάρχουν πάρα πολλοί ποδηλατόδρομοι, τα αυτοκίνητα μένουν μακριά από τα κέντρα των πόλεων και ειδικότερα των παλιών πόλεων. Θα θέλαμε να επηρεάσουμε τους Δήμους και τις Νομαρχίες για να αλλάξουν κάποια πράγματα. Κάποιες περιοχές όπως η Κως το έκαναν, έχουν πλέον ποδηλατόδρομους 40χλμ, ελεύθερους χώρους, έχουν απομακρύνει τα αυτοκίνητα από το κέντρο της πόλης, έχουν δημιουργήσει χώρους για τους πεζούς. Επίσης οι συμπατριώτες μου δίνουν μεγάλη έμφαση σε θέματα περιβάλλοντος, θέλουν οι περιοχές που να επισκέπτονται να αξιοποιούν τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η επιβάρυνση της φύσης να είναι μικρότερη. Πιστεύω ότι αυτοί είναι στόχοι που μπορείτε να καταφέρετε και η νέα ελληνική κυβέρνηση δίνει έμφαση στο περιβάλλον."

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ- ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ Κληθείς να δώσει μια συμβουλή στους επαγγελματίες του τουρισμού ο Δανός πρεσβευτής κάλεσε τους μεν ξενοδόχους "να δώσουν έμφαση στην ποιότητα των υπηρεσιών, χωρίς όμως να αλλάξουν τον οικογενειακό χαρακτήρα των ξενοδοχείων τους και την φιλική συμπεριφορά τους, να μην γίνουν απόμακροι" και στους εστιάτορες "να ξέρουν πως οι περισσότεροι Δανοί δεν τους αρέσουν τα εντυπωσιακά και μοντέρνα εστιατόρια. Τους αρέσει το στυλ της παραδοσιακής ελληνικής ταβέρνας με τη χωριάτικη, την τοπική κουζίνα, το κρασάκι. Επίσης να ξέρετε, πως πέρα από τη θάλασσα και τον ήλιο, οι τουρίστες στη χώρα σας συνεχίζουν να προσελκύονται από τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό τον οποίο είναι σημαντικό να αναδεικνύετε." Γ.ΚΩΝ.


www.haniotika-nea.gr

Τρίτη 23 Μαρτίου 2010

Απειλή η ξηρασία και την Κρήτη.

Ελένη Φουντουλάκη |

Απειλή και για την Κρήτη αποτελεί η ξηρασία, στην οποία αποδίδεται το γεγονός ότι συρρικνώνονται οι υγρότοποι του νησιού. Για το λόγο αυτό, η σωστή διαχείριση των υδατικών πόρων, σήμερα, κρίνεται πιο αναγκαία από ποτέ. Οι επισημάνσεις αυτές έγιναν κατά την διάρκεια ημερίδας για τις κλιματικές αλλαγές χθες το απόγευμα, στην αίθουσα του δημοτικού συμβουλίου Χανίων, με αφορμή τον εορτασμό της παγκόσμιας ημέρας του νερού (22 Μαρτίου). Τις εκδηλώσεις διοργάνωσαν η Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης Αποχέτευσης Χανίων (Δ.Ε.Υ.Α.Χ.) σε συνεργασία με το Γραφείο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Νομού Χανίων.
Ομιλητές στην εκδήλωση ήταν ο καθηγητής του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος Πολυτεχνείου Κρήτης κ. Νίκος Νικολαΐδης, θέμα "Διαχείριση υδατικών πόρων και κλιματικές αλλαγές" και ο κ. Μιχάλης Δρετάκης, βιολόγος - ορνιθολόγος στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης με θέμα "Υγρότοποι Κρήτης – Χανίων και Βιοποικιλότητα".
"Τα τελευταία 3-4 χρόνια είναι σχετικά ξηρά, ιδιαίτερα σε μερικές περιοχές της Κρήτης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα περιοχές που πλημμύριζαν εποχιακά τον χειμώνα να μην πλημμυρίζουν στον ίδιο βαθμό τώρα. Οπότε έχουμε κάποια συρρίκνωση της περιοχής των φανερών υγροτόπων" τόνισε ο βιολόγος - ορνιθολόγος στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης κ. Μιχάλης Δρεττάκης.
"Πάντα υπάρχουν υγρότοποι έστω και ξηροί. Αυτοί οι μη ορατοί υγρότοποι υποβαθμίζονται κατα αυτόν τον τρόπο και είναι πιο εύκολο να υποβαθμιστούν περαιτέρω. Διότι όταν δεν βλέπουμε το νερό, ο καθένας που θέλει να κάνει κάποιας μορφής παρανομία στους υγροτόπους, είναι πολύ πιο εύκολο, ιδίως στους παράκτιους υγροτόπους που έχουν σοβαρό πρόβλημα στην Κρήτη".
Ο ιδιος έκανε λόγο για το φαινόμενο της λειψυδρίας στην Κρήτη: "Η λειψυδρία φαίνεται στις στάθμες των λιμνών όπως στην λίμνη του Κουρνά. Η λίμνη του Κουρνά, που τα προηγούμενα χρόνια είχε υψηλή στάθμη αυτή την εποχή έχει χαμηλή στάθμη. Αυτό φαίνεται και στην Ανατολική Κρήτη που δεν έχει πολύ νερό όπως και στους εποχιακούς υγροτόπους. Σε κάποια σημεία της Κρήτης που φέτος έβρεξε περισσότερο η κατάσταση είναι κάπως καλύτερη".
Ο κ. Δρετάκης επεσήμανε την προστασία των υγροβιότοπων της Κρήτης με την δημιουργία φορέων διαχείρισης και την εκπόνηση ειδικών περιβαλλοντικών μελετών.
"Πρέπει να προστατευθούν οπωσδήποτε οι υγροβιότοποι της Κρήτης και αυτοί που είναι στο Δύκτιο ΝΑΤURA 2000 για τους οποίους εκκρεμούν διάφορες υποθέσεις. Πρέπει να γίνουν φορείς διαχείρισης και ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες, πριν αρχίσουν τα πρόστιμα από την Ευρωπαϊκή ένωση.
Το ίδιο ισχύει και για τους μικρούς υγρότοπους που είναι πολύ σημαντικοί σε τοπικό και σε διεθνές επίπεδο, αλλά κυρίως για τους ανθρώπους που ζουν κοντά τους. Είναι πολύ σημαντικό να έχουμε άγρια ζωή και στο μέλλον. Φέτος είναι το έτος Βιοποικιλότητας και πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη σημασία".
"ΖΟΥΜΕ ΣΑΝ ΝΑ
ΕΧΟΥΜΕ ΤΡΕΙΣ
ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΓΗ"
"Ζούμε σαν να έχουμε τρεις πλανήτες Γη και όχι έναν", ανέφερε ο καθηγητής στο τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος στο Πολυτεχνείο Κρήτης κ. Νίκος Νικολαΐδης, ο οποίος μίλησε για τις επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών.
"Υπάρχουν μεγάλες αλλαγές στον πλανήτη λόγω των κλιματικών αλλαγών, για παράδειγμα οι πάγοι που λιώνουνε, έχουν πολλές επιπτώσεις.
Αυτή την στιγμή στην γη χρησιμοποιούμε όλους τους ορυκτούς και μη ορυκτούς πόρους σε ρυθμούς «τρελούς». Ζούμε σαν να έχουμε τρεις πλανήτες Γη και όχι έναν. Έτσι δημιουργείται ένα μη βιώσιμο αποτέλεσμα. Δεν μας ενδιαφέρει αν αυτό που λέμε κλιματική αλλαγή δημιουργείται από φυσικά αίτια ή από μη φυσικά. Το θέμα είναι ότι όταν πιέζουμε τον πλανήτη τόσο πολύ, η ανταπόκριση είναι καταστροφική" επεσήμανε.
Ο ίδιος τόνισε ότι στην Κρήτη και ειδικά στα Χανιά δεν υπάρχει θέμα έλλειψης νερού ωστόσο τίθεται ζήτημα ερημοποίησης λόγω της διαχείρησης της γεωργικής γης.
Μάλιστα ανέφερε ότι η ερημοποίηση που παρατηρείται πάνω στα Λευκά Όρη και στην Μαδάρα οφείλεται σε κτηνοτροφικές δραστηριότητες.
"Στο θέμα του νερού στην Κρήτη και ειδικά στα Χανιά δεν έχουμε πρόβλημα έλλειψης νερού. Παρά το γεγονός ότι μπορεί να ακούμε πως υπάρχει πρόβλημα ερημοποίησης δεν υπάρχει θέμα έλλειψης νερού. Η διαχείριση είναι αυτή που θα πρέπει να κάνουμε καλύτερα. Στο νομό Χανίων, σιγά σιγά έχουμε αρχίσει να βρισκόμαστε σε ένα καλό σημείο και ελπίζουμε ότι σε μερικά χρόνια δεν θα έχουμε πρόβλημα έλλειψης νερού αλλά και να υπάρξει θα μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε πάρα πολύ καλά. Το μεγάλο πρόβλημα που έχουμε είναι η ερημοποίηση που συνοδεύεται από την διαχείρηση της γεωργικής πρακτικής. Για παράδειγμα η διαχείριση της γης από την κτηνοτροφία και την γεωργία, κάνει το χώμα να συμπιέζεται, να μην τραβάει πολύ το νερό, να μην γεμίζουνε οι υπόγειοι αποδέκτες και να έχουμε μεγάλη διάβρωση. Αυτό φέρνει όλα τα επακόλουθα", ανέφερε.
Ο κ. Νικολαΐδης επεσήμανε τις αναπτυξιακές προοπτικές που ανοίγονται με την δημιουργία και λειτουργία κτηνοτροφικών πάρκων.
"Θα υπήρχε αναπτυξιακή προοπτική αν δημιουργούσαμε κτηνοτροφικά πάρκα. Όσοι έχουν κτηνοτροφικά πάρκα και μονάδες οι οποίες χρησιμοποιούνε τις κοπριές των ζώων, έχουν ένα πολύ μεγάλο έσοδο από την κομπόστα που παράγεται, γιατί γίνεται συνδυασμός με γεωργικές πρακτικές. Ειδικά εδώ στα Χανιά υπάρχουν υψηλής παραγωγής γεωργικές εκτάσεις γης που είναι κάτω στον κάμπο τις οποίες κτίζουμε σπίτια και ανεβαίνουμε πάνω στα βουνά για να καλλιεργήσουμε".
Ερωτηθείς εάν οι λύσεις αυτές δεν εφαρμόζονται λόγω έλλειψης ενημέρωσης ή του κόστους των υποδομών ο κ. Νικολαΐδης απάντησε ότι το φαινόμενο αυτό παρατηρείται κυρίως λόγω της έλλειψης ενημέρωσης αλλά και της αλλαγής του τρόπου καλλιέργειας των γεωργών.
"Εάν δεν γίνουν αυτές οι αλλαγές το πρώτο πρόβλημα που θα αντιμετωπίσουμε θα είναι η παραγωγικότητα της γης. Η μεγάλη διάβρωση κάνει τα εδάφη μας να είναι μη γόνιμα κι αυτό το βλέπουμε και από την ποιότητα της παραγωγής μας στα φρούτα και τα κηπευτικά τα οποία δεν έχουνε καλή γεύση. Ταυτόχρονα από πλευράς νερού αν δεν κάνουμε σωστά την διαχείριση, θα δημιουργηθούν προβλήματα, όπως φέτος που για τρίτη χρονιά έχουμε μειωμένη βροχόπτωση. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να έχουμε προβλήματα το καλοκαίρι, όπως έλλειψη νερού", τόνισε.
Τέλος ο κ. Νικολαΐδης επεσήμανε τον ρόλο της σωστής διαχείριση των υδατικών πόρων. "Θα πρέπει να κατανοήσουμε αυτά που έχουμε, να τα μελετήσουμε και να συνεχίσουμε να τα μελετάμε. Μάλιστα τα Λευκά όρη είναι μια μεγάλη δεξαμενή νερού, σαν ένα τεράστιο "φράγμα" που έχει νερό και θα μπορούσαμε να το χρησιμοποιήσουμε. Και θα πρέπει να φτάσουμε σε ένα σημείο που θα είμαστε σε θέση να προβλέπουμε πότε έχουμε πρόβλημα, να μπορούμε να το διαχειριζόμαστε και να έχουμε τα απαραίτητα εργαλεία για τον σκοπό αυτό".
Τέλος, ο πρόεδρος της ΔΕΥΑΧ κ. Μιχάλης Ντάλλας ανέφερε ότι "για 13η χρονιά η ΔΕΥΑΧ μαζί με το γραφείο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της Δευτεροβάθμιας Εκπαίσευσης διοργανώνουν εκδηλώσεις για την Παγκόσμια Ημέρα Νερού. Το νερό είναι ένα πολύτιμο αγαθό και βασική πηγή ζωής για τον άνθρωπο πρέπει να το προστατέψουμε, προσέχοντας το περιβάλλον, με σωστή διαχείριση αλλά και ορθή κατανάλωση από τους πολίτες. Όλοι μας πρέπει να προσέχουμε την σπατάλη του νερού όχι μόνο κάθε 22 Μαρτίου, αλλά και τις 366 μέρες τον χρόνο".

Η Ενωση Καταναλωτών
Εν τω μεταξύ, τον προβληματισμό των πολιτών όσον αφορά την ασφάλεια του πόσιμου νερού, δείχνουν τα συμπεράσματα έρευνας που πραγματοποίησε η Ενωση Προστασίας Καταναλωτών Ν. Χανίων, όπως η ίδια ανακοίνωσε, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Νερού.
Συγκεκριμένα σε τηλεφωνική έρευνα που έκανε η ΕΠΚΧΑΝ σε μεγάλο αριθμών πολιτών του Νομού με το ερώτημα "Όταν πίνουμε νερό από την βρύση του σπιτιού μας νοιώθουμε ασφαλείς;" τα αποτελέσματα της ερευνας ήταν ανησυχητικά.
Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της ΕΠΚΧΑΝ " Το μεγαλύτερο ποσοστό απάντησε ότι φοβάται, δεν νοιώθουν ασφαλείς, το 30% απάντησε ότι δεν χρησιμοποιεί νερό βρύσης και το 20% απάντησε ότι δεν γνωρίζει, το χρησιμοποιεί αλλά έχει αμφιβολίες.
Έπειτα από την παραπάνω έρευνα, με αφορμή την Παγκόσμια ημέρα νερού, μέρα για μας, τους καταναλωτές, έρχεται να μας επισημάνει τους αγώνες που πρέπει να δώσουμε σε όλα τα επίπεδα ώστε το νερό να παραμείνει αγαθό ζωής στο οποίο πρέπει να έχει πρόσβαση ο κάθε πολίτης, να είναι ασφαλές και ελεύθερο και όχι εμπορεύσιμο προϊόν", καταλήγει η ανακοίνωση.


www.haniotika-nea.gr

Δευτέρα 22 Μαρτίου 2010

Πρόγραμμα εορτασμού εθνικής επετείου 25ης Μαρτίου 1821 στον Ν. Χανίων

Τροχοπέδι στην αποεθνικοποίηση του Ελληνικού Κρατους.

Από της 8ης πρωινής της 23ης και μέχρι της δύσης του ηλίου της 25ης Μαρτίου 2010 ορίζεται γενικός σημαιοστολισμός των Δημοσίων, Δημοτικών Καταστημάτων ΝΠΔΔ και ΙΔ, των πλοίων που ναυλοχούν στα Λιμάνια Σούδας και Χανίων και των ιδιωτικών καταστημάτων και οικιών.

Φωταγώγηση όλων των Δημοσίων, Δημοτικών Καταστημάτων, των Καταστημάτων ΝΠΔΔ και των Τραπεζών, τις βραδινές ώρες της 24ης και της 25ης Μαρτίου 2010 και των σκαφών του Πολεμικού Ναυτικού στο Λιμάνι της Σούδας.

ΤΕΤΑΡΤΗ 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2010

11.00 Προσκύνημα αντιπροσωπειών της σπουδάζουσας και μαθητιώσας νεολαίας, προσκόπων και οδηγών στο Ηρώο της πόλης, όπου θα προσέλθουν με επικεφαλής το διδακτικό προσωπικό και τους βαθμοφόρους. Στην τελετή θα παραστούν εκπρόσωποι των Αρχών. Στην αρχή θα ψαλλεί επιμνημόσυνη δέηση και στη συνέχεια θα γίνει κατάθεση στεφάνων από αντιπροσωπείες μαθητών Μέσης, Δημοτικής, Τεχνικής εκπαίδευσης, σπουδαστές Ανώτερων και Ανώτατων Σχολών, Προσκόπων και Οδηγών.

Η μετάβαση στο χώρο του Ηρώου, η παράταξη κλπ. θα γίνει με τη φροντίδα των καθηγητών Φυσικής Αγωγής και των Δ/ντών των σχολείων, που θα συντονίζονται από τον Δ/ντή Φυσικής Αγωγής. Κατά την διάρκεια της τελετής θα παραταχθεί ημηηκή φρουρά με τη μουσική των Ενόπλων Δυνάμεων για την απόδοση τιμών. Επίσης, θα γίνουν εορταστικές εκδηλώσεις στα σχολεία Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, Ανώτερων και Ανώτατων Σχολών.

13.00 Σε όλες τις Δημόσιες Υπηρεσίες, ΝΠΔΔ, Οργανισμούς Δημοσίου και Ιδιωτικού Δικαίου, σε ειδικές συγκεντρώσεις και από κατάλληλους ομιλητές, θα γίνουν ομιλίες με τις οποίες θα αναλύεται και θα εξαίρεται η Εθνική σημασία της Επετείου.

ΠΕΜΠΤΗ 25 ΜΑΡΤΙΟΥ 2010

07.30 Θα σημάνουν χαρμόσυνα οι καμπάνες των εκκλησιών, οι δε φιλαρμονικές των Ενόπλων Δυνάμεων θα περιέρχονται στους δρόμους της πόλης και θα παιανίζουν θριαμβευτικά θούρια και εμβατήρια.

08.00 Επίσημη έπαρση της Σημαίας στο Φρούριο Φιρκά.

10.45 Επίσημη δοξολογία στο Μητροπολιτικό Ναό Εισοδίων της Θεοτόκου, στην οποία θα χοροστατήσει ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Κυδωνίας και Αποκορώνου κ.κ. Δαμασκηνός. Το πανηγυρικό της ημέρας θα εκφωνήσει η Ειρήνη Χονδρού, δασκάλα του Δημοτικού Σχολείου Παζινού.

11.40 Επιμνημόσυνη δέηση στο μνημείο Πεσόντων, κατάθεση στεφάνου από τον εκπρόσωπο της Κυβέρνησης, τους Βουλευτές του Νομού, το Νομάρχη Χανίων τον Διοικητή της V Μεραρχίας Κρητών εκ μέρους των Ενόπλων Δυνάμεων, το Δήμαρχο Χανίων, τον Γενικό Αστυνομικό Δ/ντή Περιφέρειας Κρήτης, την Ένωση Αναπήρων και Θυμάτων Πολέμου και εκπροσώπους των παραρτημάτων των αναγνωρισμένων Αντιστασιακών οργανώσεων και όποιον άλλο θα ήθελε να τιμήσει τους ηρωικούς πεσόντες. (Τα στέφανα με ευθύνη των φορέων να βρίσκονται μια ώρα τουλάχιστον νωρίτερα στο χώρο του Ηρώου). Τήρηση ενός λεπτού σιγής στη μνήμη των Πεσόντων υπέρ Πατρίδας, ανάκρουση Εθνικού Ύμνου.

12.00 Παρέλαση (στο συνήθη τόπο παρελάσεων) τμημάτων Αναπήρων και Θυμάτων Πολέμου, Οργανώσεων και Σωματείων, Οργανώσεων με τοπικές ενδυμασίες, Σχολείων, Ανώτερων και Ανώτατων Σχολών, Οδηγών­ Προσκόπων, Ενόπλων Δυνάμεων.

πηγή:Αγώνας της Κρητης

Κυριακή 21 Μαρτίου 2010

Ο ανδριάντας του Ελευθερίου Βενιζέλου


του οραματιστή και δημιουργού

της Μεγάλης Ελλάδας







Πάνω στης Μνήμης του το μάρμαρο στητός
με βλέμμα αστραφτερό τα πέλαγ’ αγναντεύει,
λες και της Κρήτης ένας Γίγας σταυραετός
το πλοίο της μοίρας της Ελλάδας συνοδεύει

στο πολυτάραχο ταξίδι του οδηγός·
γιατί ’ναι η μοίρα ενός Μεγάλου να μαγεύει
με της ψυχής του της τρανής το πλούσιο φως
τα πλήθη που τον ακλουθούν και να τ’ αντρειεύει.

Τώρα η καρδιά του στοιχειωμένη στον ανδριάντα
στων δολοφόνων τις βολές άτρωτη θα ’ναι,
κι ενώ τα κύματα του χρόνου θα περνάνε,

Αυτός σα φάρος λαμπερός θ’ αστράφτει πάντα.
Τρανός πατέρας της φυλής κι από τα ουράνια
θα της χαρίζει φως, τιμή και περηφάνια.

Νίκος Μαραγκουδάκης,
φιλόλογος, συγγραφέας, ακαδημαϊκός

www.haniotika-nea.gr

Σάββατο 20 Μαρτίου 2010

Η “μεγάλη” επίσκεψη


ΓΕΝΙΚΟ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΚΑΙ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΧΑΝΙΩΝ

Στο πλαίσιο του προγράμματος “Aegean - Κοντά στους νέους” και σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, πραγματοποιήθηκε πριν λίγες μέρες, η επίσκεψη των μαθητών του Εκκλησιαστικού Γυμνασίου Κρήτης και των διδασκόντων τους στο νέο Μουσείο της Ακρόπολης.
Με μεγάλο ενθουσιασμό οι μαθητές επιβιβάστηκαν πρωί – πρωί στο αεροπλάνο της Aegean, αφού για τους περισσότερους ήταν το πρώτο τους ταξίδι με αεροπλάνο.
Μετά την άφιξη στο αεροδρόμιο “Ελ. Βενιζέλος” τα παιδιά κι οι συνοδοί καθηγητές έδωσαν μια μικρή συνέντευξη σε εκπροσώπους της εταιρείας και στη συνέχεια κατευθύνθηκαν σε λεωφορείο που τους περίμενε με προορισμό τον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης. Στα 30 λεπτά της διαδρομής μέσω της Αττικής οδού είχαν την ευκαιρία για μια μικρή ξενάγηση στις περιοχές της Αθήνας και να δουν τον προαστιακό σιδηρόδρομο.
Κατά την ανάβασή τους στον βράχο της Ακρόπολης οι μαθητές είχαν τη δυνατότητα να τοποθετηθούν στον χώρο και να προσδιορίσουν το έργο που τόσο μεγαλεπήβολα πραγματοποίησαν ο Ικτίνος, ο Μνησικλής, ο Καλλικράτης κι ο γλύπτης Φειδίας. Θαύμασαν από ψηλά το θέατρο Ηρώδου του Αττικού, και από την κεντρική πύλη έφτασαν στα Προπύλαια. Παρά το τσουχτερό κρύο όλοι βιάζονταν να δουν από κοντά τον Παρθενώνα και να παρατηρήσουν από κοντά τους επιβλητικούς κίονες δωρικού ρυθμού, τα κιονόκρανα, τα αετώματα και τις μετώπες.
Μαθητές και καθηγητές θαύμασαν για πολλή ώρα το κτήριο του Ερεχθείου στη δυτική πλευρά και σχολίασαν τους ιωνικού ρυθμού κίονές του. Βλέποντας τα εκμαγεία των Καρυάτιδων αδημονούσαν να δουν τις αυθεντικές στο Νέο Μουσείο της Ακρόπολης (έστω τις πέντε από αυτές).
Κατεβαίνοντας από τον βράχο της Ακρόπολης (κι αφού είχαν από μακρυά θαυμάσει τον λόφο του Λυκαβηττού και τη θέα σε όλο σχεδόν το Λεκανοπέδιο) οι ιεροσπουδαστές επισκέφτηκαν με συγκίνηση το ύψωμα του Αρείου Πάγου όπου ο Απόστολος Παύλος δίδαξε στους Έλληνες τον Χριστιανισμό. Κατόπιν κατέβηκαν οδικώς την οδό των Παναθηναίων, είδαν τη στοά του Αττάλου, και περπάτησαν στα στενά στο Μοναστηράκι. Μετά από μια μικρή περιήγηση στα γραφικά σοκάκια της Πλάκας έφτασαν στο νέο Μουσείο της Ακρόπολης, όπου τους περίμεναν οι ξεναγοί για την προγραμματισμένη «μεγάλη επίσκεψη».
Χτισμένο στους πρόποδες του Ιερού Βράχου απ’ τον Μπερνάρ Τσούμι, το νέο Μουσείο της Ακρόπολης ξεπροβάλλει σε μια από τις πιο κλασικές γειτονιές της Αθήνας και παρά τη μοντέρνα του γραμμή βρίσκεται σε μία αβίαστη ευθυγράμμιση με την αρχαία κλασική δημιουργία. Η ξενάγηση ξεκίνησε με τα θραύσματα από την παλαιά Ακρόπολη με εμφανή τα σημάδια πυρκαγιάς από την Περσική επέλαση (480 π.Χ.).
Τα ευρήματα του Μουσείου ταξινομούνται σε τρεις ορόφους με όχι τυχαία ανηφορική διάταξη (θυμίζει την ανάβαση του Ιερού Βράχου). Στη βάση (ισόγειο) στεγάζονται αρχαιολογικά ευρήματα από τα μεγάλα ιερά που ιδρύθηκαν στις πλαγιές του Ιερού Βράχου, όπως είναι το ιερό της Νύμφης, το αμφίγλυφο του Τηλέμαχου από το Ασκληπιείο. Με μία εντυπωσιακή γυάλινη σκάλα φτάνει ο επισκέπτης στον α’ όροφο όπου βρίσκονται οι κύριοι εκθεσιακοί χώροι. Προπομπός είναι τα μεγάλα αρχιτεκτονικά γλυπτά του αετώματος του Εκατόμπεδου, του πρώτου ναού της θεάς Αθηνάς στην Ακρόπολη. Εδώ εκτίθενται οι Κόρες, οι Κούροι, οι Ιππείς της Αρχαϊκής περιόδου και τα γλυπτά της Γιγαντομαχίας από τα αετώματα του αρχαϊκού ναού της Αθηνάς Πολιάδος. Σε ειδικό υπερυψωμένο βάθρο μπορεί κανείς να θαυμάσει τις πέντε Καρυάτιδες (η έκτη βρίσκεται ακόμη στο Βρετανικό Μουσείο) και για πρώτη φορά να παρατηρήσει την πίσω όψη τους που είναι ξεχωριστή για την καθεμία.
Ο δεύτερος όροφος είναι η επίστεψη του εκθεσιακού χώρου. Από δω ο επισκέπτης μπορεί να ατενίσει από τη γυάλινη τζαμαρία το κτίσμα του Παρθενώνα στον Ιερό Βράχο και τα αντίστοιχα γλυπτά στο αίθριο της αίθουσας. Εδώ εκτίθεται η ζωοφόρος του ναού με τα σωζόμενα γλυπτά, τα αυθεντικά (όσα βρίσκονται στην Ελλάδα) και με τα αντίγραφα (για όσα υπάρχουν στο Βρετανικό Μουσείο). Εδώ οι μαθητές μπόρεσαν να αντιληφθούν το μέγεθος της κλοπής που έχει συντελεστεί, αφού το μεγαλύτερο μέρος έχουν βίαια αποσπαστεί και μεταφερθεί στο Βρετανικό Μουσείο και προέβησαν σε μελαγχολικά σχόλια παρατηρώντας τα διαμελισμένα γλυπτά. Ωστόσο, η ενσωμάτωση της ζωοφόρου του Παρθενώνα στον ορθογώνιο τσιμεντένιο πυρήνα του Μουσείου, η ανάπτυξη των μορφών των αετωμάτων του ναού και η συνένωση των πρωτότυπων γλυπτών με τα αντίγραφα εκείνων που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο, έδωσε τη δυνατότητα στους μαθητές να αποκτήσουν ολοκληρωμένη εικόνα για τον γλυπτό διάκοσμο του Μουσείου.
Αποχαιρετώντας το Μουσείο, καθηγητές και μαθητές ευχήθηκαν η αποκατάσταση του ιερού μνημείου να γίνει όσο το δυνατόν συντομότερα με την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο.
Στη συνέχεια και στον ελεύθερο χρόνο, το Εκκλησιαστικό Γυμνάσιο Κρήτης πραγματοποίησε επίσκεψη στο Πλανητάριο - Ευγενίδειο Ίδρυμα, γεγονός που επέτρεψε στα παιδιά να χρησιμοποιήσουν ως μέσον μεταφοράς τον Ηλεκτρικό Σιδηρόδρομο και το Μετρό, πρωτόγνωρη εμπειρία για τα περισσότερα.
Στο νέο Ψηφιακό Πλανητάριο τού Ιδρύματος Ευγενίδου στην Αθήνα, ενός από τα μεγαλύτερα και καλύτερα εξοπλισμένα Ψηφιακά Πλανητάρια παγκοσμίως, παρακολούθησαν πρόγραμμα με τίτλο «Τα Επτά θαύματα του κόσμου».
Η παράσταση έδωσε στους μαθητές τη δυνατότητα να δουν τα επτά θαύματα του παρελθόντος: την πυραμίδα του Χέοπα, το άγαλμα του Διός στην Ολυμπία, τους κρεμαστούς κήπους της Βαβυλώνας, τον Φάρο της Αλεξάνδρειας, τον Ναό της Αρτέμιδος στην Έφεσο, τον Κολοσσό της Ρόδου και το Μαυσωλείο της Αλικαρνασσού. Στη συνέχεια παρουσιάστηκαν τα επτά θαύματα του ηλιακού μας συστήματος και τα επτά θαύματα του σύμπαντος. Κομήτες και διαστημικές καταιγίδες, ηφαίστεια και παγωμένοι πλανήτες, σφαιρωτά σμήνη κ «βρεφοκομεία» άστρων, μαύρες τρύπες κι εκρήξεις σούπερνόβα. Η ολοκλήρωση της ταινίας βρήκε τους μαθητές εντυπωσιασμένους από το θέαμα.
Με το ειδικά ναυλωμένο λεωφορείο στη συνέχεια οι μαθητές και οι συνοδοί τους επέστρεψαν στο αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος απ’ όπου, μετά από μια σύντομη βόλτα στον χώρο του, επιβιβάστηκαν στο αεροσκάφος της Aegean για την επιστροφή στην πόλη των Χανίων γεμάτοι από εικόνες, εμπειρίες και συναισθήματα.

www.haniotika-nea.gr

Παρασκευή 19 Μαρτίου 2010

Οι Κρήτες παχαίνουν και αποκτούν χοληστερόλη



Η εγκατάλειψη της μεσογειακής διατροφής έχει συνέπειες, σύμφωνα με σύγκριση μιας σύγχρονης μελέτης με μια του 1960!

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΜΑΧΗ ΤΡΑΤΣΑ |

Αλλοτε «χρυσά» πρότυπα της διατροφής και της καλής φυσικής κατάστασης, σήμερα δεν καταφέρνουν να πάρουν ούτε το... χάλκινο. Οι κάτοικοι της Κρήτης ζυγίζουν 20 κιλά περισσότερο από τους παππούδες τους και χτυπάνε «κόκκινο» στις μετρήσεις χοληστερόλης και αρτηριακής πίεσης. Και όλα αυτά διότι η διατροφή και ο τρόπος ζωής τους έχουν αλλάξει.

Η σύγκριση δύο επιστημονικών ερευνών- η μία είχε πραγματοποιηθεί το 1960 και η άλλη έλαβε χώρα σήμερα-, αποδεικνύει ότι οι Κρητικοί δεν μένουν πιστοί στις επιταγές της μεσογειακής διατροφής και τα αποτελέσματα είναι μάλλον αποθαρρυντικά για την υγεία τους! Η σταδιακή εγκατάλειψη της αγροτικής ζωής, τους στερεί τις ωφέλειες τηςφυσικής έστω- γυμναστικής, ενώ το γεγονός ότι δεν ακολουθούν πλέον το, παγκόσμια αναγνωρισμένο, μοντέλο της ιδανικής διατροφής τους και υιοθέτησαν... δυτικά πρότυπα, τους έκανε πιο χοντρούς και με αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης.

Μια επιστημονική έρευνα του 1960 σε επτά χώρες (Ελλάδα, Ιταλία, Γιουγκοσλαβία, Ολλανδία, Φινλανδία, ΗΠΑ, Ιαπωνία) και μια σύγχρονη, που περιλαμβάνει αποκλειστικά την Κρήτη, εμφανίζει αποτελέσματα διόλου θετικά για την υγεία και τη φυσική κατάσταση των κατοίκων της Μεγαλονήσου. Στην έρευνα εκείνη, η οποία ακόμη και σήμερα συγκαταλέγεται στις μεγαλύτερες επιδημιολογικές μελέτες- και μάλιστα συνεχίζεται ως σήμερα- οι Κρητικοί διατηρούσαν τον πιο υγιεινό τρόπο ζωής και τα οφέλη ήταν τεράστια.

Με τα δεδομένα εκείνης της έρευνας, η επιστημονική ομάδα του καθηγητή Προληπτικής Ιατρικής και Διατροφής του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Α. Καφάτου αποφάσισε να προχωρήσει σε μια σύγκριση με τους σημερινούς κατοίκους της Κρήτης. Ο επικεφαλής της μελέτης κ. Κ.Βαρδαβάς και οι συνεργάτες τουεξέτασαν 502 αγρότες (ηλικίας 18-79 ετών) από τη Μεσσαρά και βρήκαν ότι 86,1% ήταν υπέρβαροι ή παχύσαρκοι.

«Η απομάκρυνση του πληθυσμού από τη μεσογειακή διατροφή φαίνεται ότι έχει αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων στους σημερινούς Κρητικούς σε σύγκριση με τους παππούδες τους το 1960» λέει ο κ. Καφάτος μιλώντας στο «Βήμα».

Σύμφωνα με τη μελέτη των επτά χωρών (είχε διεξαχθεί σε 16 πληθυσμικές ομάδες), οι Κρήτες του 1960 παρουσίαζαν τα χαμηλότερα ποσοστά καρδιαγγειακών νοσημάτων και καρκίνου συγκριτικά με τους Αμερικανούς όπως και με άλλους μεσογειακούς πληθυσμούς. Οι πρόσφατες αναλύσεις όμως έδειξαν ότι τα καρδιαγγειακά δείχνουν μια τάση μείωσης στους πληθυσμούς των ΗΠΑ, της Φινλανδίας, της Ολλανδίας και της Ιαπωνίας, μια μέτρια αύξηση στον ιταλικό πληθυσμό και μια... εντυπωσιακή αύξηση στους πληθυσμούς της Σερβίας και της Ελλάδας. Οι Κρητικοί πλέον δεν γυμνάζονται ενώ τέσσερις με πέντε δεκαετίες παλαιότερα περνούσαν όλη τους την ημέρα στην ύπαιθρο, απασχολούμενοι σε χειρονακτικές εργασίες. Ούτε όμως τρέφονται σωστά. Αφησαν το ιδανικό μοντέλο διατροφής τους- είχε γίνει συνώνυμο της μεσογειακής δίαιτας και πάνω τους στηρίχθηκε η περίφημη πυραμίδα της διατροφής- και υιοθέτησαν... αμερικανικά πρότυπα. Στην πορεία των χρόνων η άριστη κρητική δίαιτα έκλινε προς τις αμερικανικές συνήθειες. Ενδεικτικά, το 1960 η κατ΄ άτομο ημερήσια κατανάλωση κρέατος στην Κρήτη ήταν 35 γραμμάρια και στην Αμερική 270 γραμμάρια. Σήμερα οι Κρήτες καταναλώνουν κατά μέσον όρο 124 γραμμάρια την ημέρα. Παρατηρείται επίσης αυξημένο βάρος, υψηλή ολική χοληστερόλη, συστολική πίεση (μεγάλη) και οριακά υψηλή διαστολική πίεση (μικρή). Ενδεικτικά το 1960 το 51,5% των πενηντάρηδων που είχε ελεγχθεί, διατηρούσε χοληστερόλη πάνω από 200 mg/dl. Σήμερα το αντίστοιχο ποσοστό είναι 73,6%. Οι δείκτες αυτοί επηρεάζονται από την αύξηση της κατανάλωσης κορεσμένων λιπαρών (ζωικά λίπη), τη μείωση της πρόσληψης ελαιολάδου, αλλά και από τον περιορισμό της άσκησης. Από όλες τις ομάδες που συμμετείχαν στη μελέτη του 1960, οι κάτοικοι της Μεγαλονήσου ήταν εκείνοι που παρουσίαζαν τα χαμηλότερα ποσοστά θνησιμότητας. «Σήμερα όσοι έχουν επιζήσει είναι πάνω από 90 ετών και αποτελούν αντικείμενο μελέτης η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη. Την τελευταία φορά που τους είδαμε ήταν πριν από μία δεκαετία, το 2000. Εξακολουθούν να ακολουθούν την παραδοσιακή κρητική διατροφή, σε αντίθεση με τις νέες γενιές, γι΄ αυτό διατηρούν τον χαμηλότερο δείκτηθνησιμότητας από καρδιαγγειακά σε σύγκριση με όλες τις άλλες, υπέργηρες πλέον, ομάδες των υπολοίπων επτά χωρών» σημειώνει ο καθηγητής.

Σ ύμφωνα με τους ερευνητές του Πανεπιστημίου Κρήτης, ο σύγχρονος τρόπος ζωής- λιγότερος χρόνος για την προετοιμασία των γευμάτων στο σπίτι διότι η μητέρα εργάζεται, αυξημένο κόστος ελαιολάδου, ψαριών, δημητριακών, φρούτων και λαχανικών- ενδέχεται να είναι ο λόγος που απομάκρυνε τους μεσογειακούς λαούς από την υγιεινή διατροφή.

Αντίστοιχα ευρήματα με αυτά που προέκυψαν από την πρόσφατη μελέτη στην Κρήτη είχαν καταδείξει ανάλογες έρευνες σε άλλους αστικούς πληθυσμούς της Ελλάδας. «Η τήρηση της μεσογειακής δίαιτας προφυλάσσει από την παχυσαρκία και τα καρδιαγγειακά και βοηθά στη μείωση της θνησιμότητας. Αυτό είναι δεδομένο» τονίζει ο κ. Καφάτος. Προσθέτει δε ότι από την αρχαιότητα ως και πριν από μερικές δεκαετίες ο ελληνικός πληθυσμός ακολουθούσε ένα διαιτολόγιο γνωστό ως μεσογειακή διατροφή της Κρήτης. Τα χαρακτηριστικά της ήταν η χαμηλή κατανάλωση κορεσμένου λίπους και κόκκινου κρέατος, η υψηλή πρόσληψη μονοακόρεστων λιπαρών (κυρίως μέσω του ελαιολάδου), η μεγάλη περιεκτικότητά της σε αντιοξειδωτικά και βιταμίνες.

http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=1&artId=321011&dt=19/03/2010

Ευαισθησία για τα αδέσποτα



ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

Κινητοποιείται για το θέμα της κακοποίησης και της εγκατάλειψης ζώων και η τοπική εκκλησία. Η Μητρόπολη Κυδωνίας και Αποκορώνου απέστειλε εγκύκλιο σε όλους τους ιερείς της καλώντας τους να ευαισθητοποιηθούν πάνω στο θέμα και να μιλήσουν για αυτό στους πιστούς. "Στην εκκλησία, ανέκαθεν, από την Παλαιά Διαθήκη φαινόταν ο σεβασμός στα ζώα", ανέφερε ο μητροπολίτης Κυδωνίας και Αποκορώνου κ. Δαμασκηνός σε χθεσινή συνέντευξη Τύπου, παρουσία των αρμόδιων φορέων. "Τελευταία έχουμε στείλει μια εγκύκλιο στους ιερείς ώστε να το γνωρίζουν το θέμα και να ευαισθητοποιηθούν ακόμα περισσότερο για το πώς να συμπεριφερόμαστε στα ζώα. Γιατί, ας μην κρυβόμαστε, είμαστε άνθρωποι και αν μάθουμε να συμπεριφερόμαστε με αυτήν την σκληρότητα στα ζώα θα κάνουμε τα ίδια πράγματα και στους συνανθρώπους μας. Ο τρόπος ζωής και το συνήθειο του καθενός μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα. Καλό θα ήταν να ανατρέξουμε σε όλη την ιστορία της εκκλησίας στους πατέρες, τους ασκητές της ερήμου και τους μάρτυρες, όπου τα ζώα εξημερώνονταν μπροστά στην καθαρότητα και στην παραδείσια ζωή των ανθρώπων αυτών", ανέφερε ο μητροπολίτης, καλώντας τους πιστούς να δείξουν ευαισθησία σε αυτό το θέμα και να πάψουν να βασανίζουν και να εγκαταλείπουν ζώα.

Αφού ευχαρίστησε την τοπική εκκλησία, η πρόεδρος του φιλοζωικού συλλόγου Χανίων κ. Ν. Μπομπολάκη υπογράμμισε πως ο σύλλογος θα συνεχίζει τις προσπάθειες του "για την εμπλοκή και συνεργασία των φορέων της πόλης, του νομού αλλά και της χώρας μας στο θέμα της κακοποίησης των ζώων αλλά και στο θέμα της εξάλειψης του γενικότερου προβλήματος των αδέσποτων στην πόλη, στο νομό, στη χώρα μας." Η ίδια επισήμανε πως το πρόβλημα της κακοποίησης οξύνεται και τα πεταμένα στους κάδους κουτάβια και τα σκελετωμένα σκυλιά δεμένα σε βαρέλια παραμένουν συνήθεις εικόνες σε πολλά σημεία του Νομού.
"Χαρακτηριστικό μιας πολιτισμένης κοινωνίας είναι και η συμπεριφορά που επιδεικνύουν οι πολίτες της απέναντι στα ζώα. Θλιβερές, απαράδεκτες εικόνες σκύλων εκτεθειμένων στις καιρικές συνθήκες, τραυματισμένων και σκοτωμένων ζώων στα οδοστρώματα δεν κάνουν τίποτα παρά να προσβάλλουν και να διασύρουν τον νομό μας διεθνώς. Καλούμε λοιπόν τους συμπολίτες μας να εναρμονιστούμε σε μια άλλη συμπεριφορά απέναντι στα ζώα. Πρακτικές και κακές συνήθειες άλλων ετών είναι καταδικαστέες, όλοι μαζί ας το αλλάξουμε αυτό", ανέφερε ο αντινομάρχης Χ. Κουκιανάκης.
Τέλος, ο εκπρόσωπος της ΤΕΔΚ και του Δ. Χανίων κ. Β. Σαματάς σημείωσε πως ο τρόπος αντιμετώπισης των ζώων εκθέτει τα Χανία και τα διεθνή ΜΜΕ κάνουν συνεχείς αναφορές στο θέμα αυτό. "Πιστεύουμε ότι με ένα μεγάλο κυνοκομείο μέσω του «Καλλικράτη» θα βρεθεί η λύση. Αν όλοι αναλάβουμε τις ευθύνες μας και οι κτηνίατροι της πόλης βοηθήσουν στην προσπάθεια που κάνουμε για να στειρώσουμε τα ζώα το πρόβλημα μπορεί να αντιμετωπιστεί", κατέληξε ο αντιδήμαρχος.
Οι φιλόζωοι απευθύνθηκαν επίσης σε γυναίκες και άντρες καλώντας τους να μην χρησιμοποιούν είδη ομορφιάς που έχουν πρώτα δοκιμαστεί σε πειματόζωα.


www.haniotika-nea.gr

Πέμπτη 18 Μαρτίου 2010

Βιοκαύσιμο από τηγανόλαδο! ΚΑΙ ΣΤΑ ΧΑΝΙΑ




Γιώργος Κώνστας | 18.03.2010

Σε βιοκαύσιμο μετατρέπονται μεγάλες ποσότητες τηγανόλαδων που προέρχονται από εστιατόρια, ταβέρνες και ξενοδοχεία των Χανίων! Ο βιολογικός αυτός τρόπος ανακύκλωσης ενός "άχρηστου προϊόντος" έχει σημαντικά οφέλη για το περιβάλλον και την οικονομία.
Στα Χανιά, πριν από μια πενταετία, η εταιρεία "Cretan Nectar" ήταν από τις πρώτες στην Ελλάδα που ξεκίνησε τη διαδικασία συλλογής των μαγειρεμένων λαδιών. Σήμερα συγκεντρώνει τηγανόλαδα από 150 ταβέρνες και 50 ξενοδοχεία, τα οποία και στέλνονται σε εργοστάσιο στην Αθήνα που παράγει βιοκαύσιμο. Συνολικά, από κάθε κιλό καθαρού μαγειρεμένου λαδιού παράγεται ένα κιλό βιοκαύσιμο.
"Πρόκειται για ένα πρόγραμμα φιλικό στο περιβάλλον, στο οποίο συμμετέχουν πολλοί επαγγελματίες των Χανίων δείχνοντας την ευαισθησία τους για το θέμα", αναφέρει ο διευθυντής της εταιρείας κ. Νίκος Μπιρουράκης. Συνεργείο της εταιρείας συλλέγει τα μαγειρεμένα λάδια από ειδικούς κάδους που έχει παραχωρήσει σε κάθε εστιατόριο ή ξενοδοχείο. "Τα τηγανόλαδα συγκεντρώνονται σε ειδική δεξαμενή και μόλις μαζευτεί μια μεγάλη ποσότητα στέλνεται σε μια εταιρεία, τη μοναδική που υπάρχει στην Ελλάδα που με κάποια διαχείριση το μετατρέπει σε βιοκαύσιμο και το χρησιμοποιεί για τις ενεργειακές ανάγκες του στρατού, του δημοσίου κ.α. Τα εστιατόρια και τα ξενοδοχεία που δίνουν το τηγανόλαδο τους λαμβάνουν από εμάς μια ποσότητα ξυδιού ή κάποιο άλλο προϊόν ως δώρο. Ολα αυτά τα χρόνια έχουμε τη στήριξη των ιδιοκτητών των εστιατορίων και των ξενοδοχείων και τους ευχαριστούμε για αυτό." τονίζει ο κ. Μπιρουράκης.
Ειδικότερα τα οφέλη της συγκέντρωσης του τηγανόλαδου και της μετατροπής του σε βιοκαύσιμο είναι πάρα πολλά:
- Δίνει τέλος στα προβλήματα που αντιμετώπιζαν οι αποχετεύσεις των καταστημάτων καθώς τώρα δέχονται μικρότερη ποσότητα ελαίων και λιπών.
- Είναι μεγάλα τα οφέλη για το περιβάλλον, καθώς μόλις 1 λίτρο τηγανόλαδο που θα ριχτεί στο έδαφος μπορεί να μολύνει πολλά τετραγωνικά χιλιόμετρα υδροφόρου ορίζοντα.
- Δεν επιβαρύνονται οι βιολογικοί καθαρισμοί, που για την απορρύπανση των λαδιών είναι υποχρεωμένοι να κάνουν μεγαλύτερη επεξεργασία των λυμάτων.
Ενα από τα πολλά καταστήματα που συμμετέχουν στο πρόγραμμα ανακύκλωσης του τηγανόλαδου είναι και αυτό του Παναγιώτη Παρασκάκη στην παραλία της Νέας Χώρας. Αφού τηγανίσουν τα ψάρια, τις πατάτες, τα κολοκυθάκια, τα καλαμάρια, οι γυναίκες της κουζίνας παίρνουν το λάδι της φριτέζας ή του τηγανιού και το ρίχνουν μέσα στον μεγάλο αποθηκευτικό κάδο που βρίσκεται στον πίσω χώρο του μαγαζιού. "Εχουμε επιλέξει και δίνουμε το λάδι που χρησιμοποιούμε προκειμένου να γίνει βιοκαύσιμο. Είναι κάτι πολύ καλό καθώς, αφενός δεν ρυπαίνουμε το περιβάλλον αλλά και προσφέρουμε στο γενικό σύνολο", αναφέρει ο ιδιοκτήτης της ταβέρνας "Ακρογιάλι". Ο κ. Παρασκάκης υπογραμμίζει πως η συγκέντρωση των τηγανόλαδων έχει βοηθήσει σημαντικά τα καταστήματα μια και "δεν επιβαρύνει τις αποχετεύσεις μας. Ανεπιφύλακτα το συστήνω σε όλους τους συναδέλφους", καταλήγει.

www.haniotika-nea.gr

Τετάρτη 17 Μαρτίου 2010

Κέντρο Γυναικών Υπαίθρου



ΣΤΟ ΚΟΛΥΜΠΑΡΙ

Γιώργος Γεωργακάκης | 17.03.2010

H μελέτη των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες της υπαίθρου στην Ελλάδα, η παροχή βοήθειας, επικουρικά, σε κάθε προσπάθεια για την επίλυσή τους και η συμβολή στην ανάπτυξη του οικονομικού και πνευματικού τους επιπέδου αποτελούν τους σημαντικότερους σκοπούς του Κέντρου Γυναικών Υπαίθρου (ΚΕΓΥ), το οποίο έχει πλέον έδρα την Κρήτη και στεγάζεται σε χώρο που παραχώρησε η Ορθόδοξη Ακαδημία, στις εγκαταστάσεις της στο Κολυμπάρι.
Χθες το πρωί πραγματοποιήθηκε αγιασμός στον χώρο του ΚΕΓΥ από τον μητροπολίτη Κισάμου και Σελίνου, Αμφιλόχιο, παρουσία των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου του Κέντρου.
Η πρόεδρος του Κέντρου Γυναικών Υπαίθρου, Αμαλία Μπασιά σημείωσε, μιλώντας στα «Χ.Ν.», ότι «είμαι πολύ συγκινημένη γιατί το ΚΕΓΥ, που είχε έδρα την Αθήνα για πάρα πολλά χρόνια, μεταφέρθηκε στο Κολυμπάρι και έχει έδρα, πλέον, την Κρήτη. Μας αγκάλιασε η Ορθόδοξη Ακαδημία. Ευχαριστούμε τον διευθυντή της ΟΑΚ, αλλά κυρίως τον σεβασμιώτατο, Αμφιλόχιο, που αγκάλιασε και ευλόγησε αυτή μας την προσπάθεια. Πιστεύω ότι θα έχουμε καλή συνεργασία με όλους τους φορείς (Νομαρχία, Δήμους κ.λπ.) και οποιονδήποτε μπορεί να βοηθήσει, γιατί πιστεύουμε, ως ΚΕΓΥ, ότι οφείλουμε να βοηθήσουμε τις γυναίκες της υπαίθρου να μείνουν στην ύπαιθρο με τη δημιουργία των αναγκαίων δομών και με ποιότητα ζωής, ώστε να μη νιώσουν την ανάγκη μετακίνησης στα αστικά κέντρα και επιπλέον να μην ερημώσει η ύπαιθρός μας. Είναι το μεγάλο ζητούμενο», υπογράμμισε η κα Μπασιά.
Η ίδια τόνισε ότι «ως ΚΕΓΥ μπορούμε να λειτουργήσουμε και ως συντονιστικός φορέας για να συνενωθούν οι μικροί σύλλογοι και να τους στηρίξουμε σε αυτό που κάνουν. Επίσης», πρόσθεσε, «μπορούμε να βοηθήσουμε όχι μόνο στις δράσεις που προγραμματίζουν οι Σύλλογοι, αλλά και στην προσπάθεια που πρέπει να καταβληθεί για να περάσουμε μια νέα φιλοσοφία με βάση την οποία οι γυναίκες θα πρέπει να ενωθούν, να βγουν από το σπίτι, χωρίς, βέβαια, να αφήνουν την οικογένεια, για να έχουν ένα συμπληρωματικό εισόδημα.
Στο έργο -μέχρι σήμερα- του Κέντρου Γυναικών Υπαίθρου αναφέρθηκε περιληπτικά η κα Αρετή Ανουσάκη - Τσάγκου, μέλος του Δ.Σ. του ΚΕΓΥ από το 1981 μέχρι και σήμερα.
«Το ΚΕΓΥ ιδρύθηκε το 1979 με ιδέα του σεβασμιώτατου πρώην Κισάμου και Σελίνου, Ειρηναίου και της Φωτεινής Ανουσάκη, που ήταν και ιδρύτρια της εφημερίδας “Τα Χρονικά Κισάμου και Σελίνου”. Είναι ένα μη κερδοσκοπικό σωματείο που δεν έχει πολιτικές κατευθύνσεις. Σκοπό έχει να μελετά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες της υπαίθρου στην Ελλάδα, να επικουρεί κάθε προσπάθεια για την επίλυσή τους και να συμβάλει στην ανάπτυξη του οικονομικού και πνευματικού τους επιπέδου. Το Συμβούλιο είναι εννιαμελές και ανήκουμε στην Παγκόσμια Οργάνωση Γυναικών Υπαίθρου, με έδρα το Λονδίνο, που αριθμεί πάνω από δέκα εκατομμύρια γυναίκες σε όλο τον κόσμο και έχει μόνιμη εκπρόσωπο στον ΟΗΕ, “με ψήφο και με πολύ δυνατή φωνή”. Είμαστε ένα από τα πολύ ενεργά μέλη της Παγκόσμιας Οργάνωσης».
Η κα Ανουσάκη σημείωσε, ακόμη, ότι «έχουμε οργανώσει πάρα πολλά πανελλήνια συνέδρια και ένα πανευρωπαϊκό, το οποίο έγινε στην Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης, το 2002. Επίσης έχουμε οργανώσει πολλά σεμινάρια, εκπαιδεύσεις κ.λπ., που βοήθησαν τις γυναίκες αρκετά σε όλη την Ελλάδα, γιατί έχουμε μέλη παντού: από τον Έβρο μέχρι την Κρήτη και από τη Ζάκυνθο μέχρι τη Χίο. Κι εγώ είμαι πολύ περήφανη που αισθάνομαι ότι έχω βάλει έστω κι ένα μικρό πετραδάκι σε αυτή την προσπάθεια που γίνεται όλα αυτά τα χρόνια».

Στήριξη σε γυναίκες

Ιδιαίτερη αναφορά σε ορισμένες από τις πρωτοβουλίες του ΚΕΓΥ για τη στήριξη γυναικών σε διάφορα σημεία της χώρας έκανε η κα Φωτεινή Ανουσάκη. Μεταξύ αυτών των πρωτοβουλιών είναι και οι εξής:
• Η σύσταση ενός Συλλόγου από τις γυναίκες των ψαράδων της Νέας Μηχανιώνας «για να μπορέσουν κι αυτές να εξασφαλίσουν σύνταξη, καθώς εργάζονταν μεν με τους άντρες τους, όμως δεν είχαν “υπόσταση”».
• Η παροχή της αναγκαίας τεχνογνωσίας σε γυναίκες της Αταλάντης, οι οποίες «δημιούργησαν έναν μικρό συνεταιρισμό για να ράβουν παραδοσιακές στολές, χωρίς ωστόσο να έχουν καθόλου γνώσεις επ’ αυτών. Ήξεραν να ράβουν, αλλά δεν ήξεραν πώς είναι οι στολές. Εμείς, λοιπόν, τις φέραμε σε επαφή με Μουσεία κ.λπ. για να μπορέσουν να κάνουν τη δουλειά τους και να έχουν κι ένα εισόδημα», ανέφερε η κα Ανουσάκη.
• Η ίδια τόνισε ότι «φέραμε σε επαφή τις γυναίκες της Χίου με τις γυναίκες της Αίγινας και τις γυναίκες της Λιβαδειάς κι έχουν δημιουργηθεί πολύ στενοί δεσμοί φιλίας και προσωπικών σχέσεων, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό».

Ο μητροπολίτης
Κισάμου
και Σελίνου

Τη στήριξη της Μητρόπολης Κισάμου και Σελίνου στο Κέντρο Γυναικών Υπαίθρου εξέφρασε ο μητροπολίτης, Αμφιλόχιος. «Η Μητρόπολή μας, διά μέσω της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης, αποφάσισε να βοηθήσει την προσπάθεια που γίνεται επαναδραστηριοποίησης του Κέντρου Γυναικών Υπαίθρου, θεωρώντας ότι με αυτόν τον τρόπο θα βοηθηθεί η ενδοχώρα, οι γυναίκες της υπαίθρου, οι οποίες πραγματικά χρήζουν στήριξης από όλους μας. Έτσι, λοιπόν, νιώσαμε την ανάγκη, μέσα από την Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης, να βοηθήσουμε και με αυτό τον τρόπο, για να αποκτήσει το Κέντρο μια δική του στέγη, με την ελπίδα ότι θα μπορέσει να αναπτυχθεί περισσότερο και να δραστηριοποιηθεί στις ολοένα, πραγματικά, αυξανόμενες ανάγκες των γυναικών, όχι μόνο της περιοχής μας, αλλά γενικότερα της υπαίθρου, οι οποίες με έναν ηρωικό τρόπο στηρίζουν και τις οικογένειές τους και την κοινωνία μας και τον τόπο μας. Αν η ύπαιθρος πάψει να ζει και να υπάρχει θα υπάρξει πρόβλημα στην ευρύτερη κοινωνία», κατέληξε ο κ. Αμφιλόχιος. www.haniotika-nea.gr

Τρίτη 16 Μαρτίου 2010

ΤΟ ΤΖΕΝΙΦΕΡΑΚΙ ΑΠΟ ΤΑ ΧΑΝΙΑ


«Στενοχωριέμαι όταν δεν ξέρουν ότι είμαι Ελληνίδα και μάλιστα από την Κρήτη», δήλωνε η Τζένιφερ Άνιστον στον αμερικανικό Τύπο, κάνοντας τον ελληνικό πληθυσμό του πλανήτη - πόσο δε μάλλον όσους κατάγονται από το νησί μας - να ριγούν από συγκίνηση, που το πιο αγαπημένο «Φιλαράκι» της σόου μπιζ είναι περήφανο για τις ρίζες του! Ιωάννα Αναστασάκη το ελληνικό όνομά της και η καταγωγή της από τα Χανιά

ΤΖΕΝΙΦΕΡ ΑΝΙΣΤΟΝ - ΤΟ ΤΖΕΝΙΦΕΡΑΚΙ ΑΠΟ ΤΑ ΧΑΝΙΑ

Μετά το χωρισμό της μάλιστα με τον Μπραντ Πιτ, η Τζένιφερ ήθελε να περάσει μερικούς μήνες στην Κρήτη για να ηρεμήσει και να βρει τον εαυτό της, κάτι που δυστυχώς δεν κατάφερε με τα γυρίσματα και τις επαγγελματικές της υποχρεώσεις… Μετά από πέντε περίπου χρόνια που έχει χωρίσει, όλοι φανταζόμαστε ότι θα έχει ξεπεράσει το γόη του αμερικανικού σινεμά, η Κρήτη όμως ακόμα την περιμένει για να τη μυήσει στα μυστικά της κουζίνας της και να της δείξει ότι μια ρακή στα όρη μπορεί να γίνει πανάκεια για μια πληγωμένη καρδιά…

«Οι Ελληνίδες έχουν μεγάλα στήθη και οπίσθια, με πρώτη και καλύτερη εμένα», φέρεται να είχε δηλώσει η Τζένιφερ για να δικαιολογήσει τα πλούσια μεσογειακά της κάλλη προ… της διαστημικής δίαιτας που υπέβαλε τον εαυτό της προκειμένου να χάσει τα δεκαπέντε περιττά κιλά και να πρωταγωνιστήσει στη σειρά που έμελλε να την κάνει διάσημη σε ολόκληρο τον κόσμο! Ε ναι λοιπόν, η Τζένιφερ είχε πλούσια τα… ελέη μέχρι τα είκοσι πέντε της χρόνια! Οι παραγωγοί από τα «Φιλαράκια» αρχικά την προόριζαν για το ρόλο της Μόνικας, αυτή όμως τον αρνήθηκε κατηγορηματικά, θεωρώντας πως η ιδιοσυγκρασία και το παρουσιαστικό της ταιριάζουν περισσότερο με την τσαχπινιά της Ρέιτσελ. Οι παραγωγοί της έθεσαν βέτο να χάσει δεκαπέντε κιλά μέσα σε δύο μήνες, αυτή το έκανε… ξεκίνησαν τα γυρίσματα και ιδού το πρόσωπο που μέχρι σήμερα απασχολεί τα παγκόσμια μέσα με την επαγγελματική και την προσωπική της ζωή: Γενοβέφα Ιωάννα Αναστασάκη, η κατά κόσμον Τζένιφερ Τζοάννα Άνιστον!

Γλυκερία Στόιου

το πλήρες άρθρο στο τεύχος 110 των ΣΤΙΓΜΩΝ

Δευτέρα 15 Μαρτίου 2010

Μολυσμένη η θαλάσσια περιοχή της Παλιόχωρας


– Κινδυνεύει εδώ και καιρό η δημόσια υγεία – Σε γνώση και αναλγησία οι αρχές του τόπου – Σοβαρές ευθύνες Νομάρχη Αρχοντάκη – Δημάρχου Ζουριδάκη για απόκρυψη γεγονότος και ΜΗ ΛΗΨΗ ΜΕΤΡΩΝ – Τον λόγο έχει πλέον η εισαγγελική αρχή —- Σοβαρότατες εξελίξεις δρομολογούν, αφ’ ενός για το περιβάλλον στα νότια παράλια των Χανίων, αφ’ ετέρου όμως, για την συμπεριφορά και τις πράξεις της Διοίκησης, οι αποκαλύψεις που φέρνει στο φως η έρευνα της εφημερίδας μας, με αφορμή αυτά που συμβαίνουν με το χρονίζων πρόβλημα του Βιολογικού της Παλιόχωρας, και τις υπαρκτές εδώ χρόνια οφθαλμοφανείς περιβαλλοντικές επιπτώσεις, που το ακολουθούν, στην ευρύτερη περιοχή, με πρώτη και βασική, την υγεία των λουομένων, κατοίκων και παραθεριστών, καθώς και στην τροφική αλυσίδα αλλά και την οικονομία του τόπου.

Συγκεκριμένα, εμπεριστατωμένη έρευνα μετά από καταγγελίες και πληροφόρηση κατοίκων παραθαλάσσιων περιοχών Σφίνου και Σφακίων, φέρνει στο φως, ότι ΕΔΩ ΚΑΙ ΚΑΙΡΟ (χρόνια), δυστυχώς, οι αρμόδιες αρχές του τόπου, γνώριζαν και γνωρίζουν, επίσημα, επιστημονικά και εμπεριστατωμένα ότι: Η θαλάσσια περιοχή, πρωτίστως της Παλιόχωρας ΕΙΝΑΙ ΜΟΛΥΣΜΕΝΗ. Και κατ’ επέκταση, φυσικό επακόλουθο, και οι όμορες σε αυτήν, παράλιες περιοχές.

Το γεγονός αυτό παρά τις πολλαπλές συνεχείς επιπτώσεις που έχει και που χρήζει άμεσων ενεργειών το κρύβουν, το συγκαλύπτουν – κωφεύουν, και το μόνον που κάνουν σήμερα είναι να προσπαθούν συντονισμένα, ΑΝΤΙ να δώσουν έστω προσωρινή, άμεση λύση στο πρόβλημα, να «αγωνίζονται» με ιδιαίτερη ζήλο μάλιστα, για την αλλαγή της προβλεπόμενης θέσης του Βιολογικού, που όρισαν οι μελετητές, σε άγνωστο χρόνο, με επιστημονικά κριτήρια, κατά την εκπόνιση της Πολεοδομικής μελέτης της Παλιόχωρας.

ΣΕ ΑΛΛΗ, νέα θέση, χάριν συμφερόντων, ΑΔΙΑΦΟΡΩΝΤΑΣ εν γνώσει τους, για την συνεχιζόμενη μόλυνση, τις επιπτώσεις της στην υγεία και το περιβάλλον, στους κατοίκους, στον τουρισμό, στην αλιεία και κατ’ επέκταση στην οικονομία του τόπου.

Για τους λόγους αλλαγής της θέσης, γνωρίζει η Χανιώτικη και ιδιαίτερα η τοπική κοινωνία, προφανώς και η Δικαιοσύνη μέσω της εισαγγελικής αρχής, η οποία και έχει τοποθετηθεί κατά το παρελθόν, επανειλημμένα, αλλά και πρόσφατα με ξεκάθαρη θέση, και που τώρα πλέον θα υποχρεωθεί κατά την άποψή μας, να λάβει μέτρα αμέσως, εν όψει της αρχόμενης νέας τουριστικής περιόδου, να διερευνήσει το θέμα και να απευθύνει σύμφωνα με τον νόμο, ευθύνες, για την σκοπιμότητα πλέον, εκ των πραγμάτων των παραλείψεων της Διοίκησης (Νομαρχίας και Δήμου).

ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ

  • Είναι σε γνώση των αρχών, εδώ και καιρό, ΕΠΙΣΗΜΑ, «Μελέτη κατάστασης της θαλάσσιας περιοχής της Παλιόχωρας Χανίων» – περιβαλλοντική, με λόγο και στόχευση την «ορθολογική διαχείριση των αλιευτικών πόρων της περιοχής». Η επιστημονική αυτή έγκυρη μελέτη, βασιζόμενη σε συνεχή έρευνα, με δειγματοληψία ύδατος, αναλύσεις σε τακτές χρονικές περιόδους, με παραλληλισμό και συγκριτικά επιστημονικά στοιχεία και σταθερές, διεθνείς περιβαλλοντικές παραδοχές, μέσω και της συνδρομής του ΙΘΑΒΙΚ, έγινε από επιστημονική ερευνητική μελετητική ομάδα, των Τ.Ε.Ι. (Κρήτης – Χανίων) (καθηγητή Γ. Σταυρουλάκη), του τμήματος Φυσικών πόρων και Περιβάλλοντος, στα πλαίσια των ερευνητικών προγραμμάτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, με χρηματοδότηση του Υπουργείου Παιδείας σύμφωνα με το: ΕΠΑΛ /2000 – 2006/ Μέτρο 4.4.

    Η μελέτη (που δεν μένει σε ντουλάπια) παρουσιάστηκε προς τους αρμόδιους φορείς στο σύνολό της, σε επίσημη ημερίδα στο αμφιθέατρο των ΤΕΙ – Κρήτης στα Χανιά, το Σάββατο 6 – 10 -2008, με θέμα: «Ημερίδα παρουσίασης αποτελεσμάτων» – της μελέτης – της κατάστασης της θαλάσσιας περιοχής της Παλιόχωρας Χανίων. – (Επιχειρησιακό πρόγραμμα αλιείας 2000 – 2006).

    Παρευρίσκονταν επίσημα η Νομαρχία Χανίων με τον αντινομάρχη κ. Σπανουδάκη (ο οποίος μάλιστα στο πέρας τοποθετήθηκε σχετικά αποδεχόμενος ότι το πρόβλημα επιδέχεται άμεσης αντιμετώπισης) – εκ μέρους του Δήμου ο Δήμαρχος κ. Ζουριδάκης, η Δ/νση Αλιείας, ο κ. Λιμενάρχης Χανίων, το αρμόδιο Ινστιτούτο Θαλάσσιας Βιολογίας Κρήτης, ΙΘΑΒΙΚ και δι’ εκπροσώπων, ο ΟΑΔΥΚ, εκπρόσωποι λοιπών Δήμων, Χανίων κλπ, εκπρόσωποι περιβαλλοντικών οργανώσεων –«Πράσινοι» κλπ. Το αποτέλεσμα, η έκφανση της μελέτης, πρωτίστως και ΄χοι μόνον διά του κατοίκους του Δήμου Πελεκάνου είναι: Μολυσμένα τα θαλάσσια ύδατα της περιοχής – που ορίζεται (περίπου) από την εκβολή του Κακοδικιανού ποταμού, προχωρά δυτικά αγκαλιάζοντας όλη την Παλιόχωρ, Παχιά άμμος και εκτείνεται πλησιάζοντας Κουντούρα με βορειοδυτική διεύθυνση και «τάσεις» έως και τη Χρυσοσκαλίτισα (!!!) μετά από αναφορές ερασιτεχνών ψαράδων και κατοίκων της περιοχής (θυμίζουμε εδώ και τις αναφορές – καταγγελίες από την ανατολική πλευρά της Σούγιας – Αγίας Ρούμελης – Λουτρού κλπ).

  • Μόλυνση σοβαρή, ιδίως στις παραλίες λουομένων της Παλιόχωρας, με δείκτες μόλυνσης που είναι απορίας άξιον, πως δεν έχουν εκδηλωθεί και σοβαρότερα προβλήματα υγείας και δεν επιδεινώθηκαν αυτά που συχνότατα τα τελευταία χρόνια ταλαιπωρούν τους λουόμενους, κατοίκους και παραθεριστές (ίσως βοηθούν τα θαλάσσια ρεύματα).

    Κρούσματα αλλεργιών, δερματίτιδων, κολπίτιδων, αναδράματα δερμικά – οφθαλμολογικά κλπ. Από τις αναλύσεις της μελέτης, ο εντερόκοκος, ο στρεπτόκοκος, τα κολοβακτηρίδια κλπ βλαβερά μολυσματικά ενεργά στοιχεία και μικρόβια βρίθουν στην περιοχή, ως ενεργές μικροβιακές εστίες πέραν και της απαράδεκτης εμετικής εικόνας, των «αδιάλυτων» στερεών αποβλήτων λυμάτων που επιπλέουν και εκβράζονται σαρώνοντας περιοδικά τις δυτικά και ανατολικά όμορες παραθαλάσσιες περιοχές και ακτογραμμές της Παλαιόχωρας.

    Επιπρόσθετα και πέραν των μικροβιακών αναλύσεων, υπάρχει και η οφθαλμοφανής, περιβαλλοντική παρατήρηση και όσφρηση κατοίκων και ιδιαίτερα ευαίσθητων περιβαλλοντικά επισκεπτών (φυσιολάτρεις – οικολόγοι κλπ) που αποβιβαζόμενοι από τα πλοία της γραμμής νότων παραλιών Σφακιά – Σούγια – Παλιόχωρα, διερωτόνταν για την «μπόχα» και τη «βρώμα» που διαπιστώνουν κατά τη διαδρομή, σε σημεία και ιδιαίτερα με έμφαση στην «μπούκα» του λιμανιού της Παλιόχωρας. Τώρα για τον «επιπλέοντα» εμφανιζόμενο κατά διαστήματα (νέας τεχνολογίας!!!), αγωγό – οχετό της Παλιόχωρας προς τη θάλασσα δεν θα το σχολιάσουμε, εφ’ όσων φωτογραφίες του, κάνουν ήδη τον γύρο του κόσμου, ως τουριστική ατραξιόν, όπως π.χ. «το τέρας του Λόχ νες» σε παραλληλισμό «το τέρας της Παλιόχωρας»!!

    Αλλά για έναν επίσημο αγωγό – οχετό – δημοτικό, πρόκειται, ή δυο – τρεις – τέσσερις, με τις ευλογίες του Δήμου, προς την θάλασσα; Για πόσους μιλάμε; Επίσης, πόσοι άλλοι «κρυφοί» «Ανεπίσημοι» είναι ποντισμένοι από κατοίκους – ιδιωτική πρωτοβουλία; Ίσως δεκάδες, μας πληροφορεί ξένος κάτοικος (υποβρύχιος κολυμβητής – φυσιολάτρης) της Παλιόχωρας!!

    Ο οποίος ντρέπεται και σκέπτεται να φύγει… Εδώ ποιος φέρει την ευθύνη και ποιος θα απαντήσει για το σουρωτήρι – χωνευτήρι, των λυμάτων αυτής της πόλης προς τη φύση; Τι λέει και τι κάνει η Δημοτική Αρχή; Ο κ. Νομάρχης (κ. Αρχοντάκης) με τα όσα του καταλογίζονται κατά καιρούς για την αδράνειά του, τις μεθοδεύσεις του, τις ευθύνες και πράξεις του, έως και τώρα τι έπραξε και τι πράττει; Για τον νυν Δήμαρχο Ζουριδάκη που κληρονόμησε και φαίνεται να πληρώνει «παλιές αμαρτίες», δεν θα απαλύνομε αντικειμενικά τις ευθύνες του. Σύμφωνα με τον Νομαρχιακό κώδικα 3463/06, εφ’ όσων εκ των πραγμάτων, σε όλη την περίοδο της δημαρχίας του έως και σήμερα, τις υπηρετεί, τις συντηρεί και κατ’ ουσίαν τις αποδέχεται συνεισφέροντας έτσι στην απόκρυψη και συγκάλυψη της κατάστασης.

    Χωρίς να έχει, την πολιτική βούληση, ενώ έχει τη φρόνηση, όντως αδύναμος και αναποφάσιστος, να πάρει εδώ και τώρα έμπρακτα την ευθύνη και να δώσει – επιβάλλοντας – λύση, με έντιμη καθαρή και ουσιαστική πολιτική του απόφαση. (Ελέγχει ή δεν ελέγχει το δημοτικό συμβούλιο;), αντί, να αναλύεται σε «άνευ απαρτίας δημοτικά συμβούλια!!!) δικαιολογώντας τα αδικαιολόγητα…

    Γιατί αποδεικνύεται από τα συμβάντα στον χρόνο και το ιστορικό, εκ των πραγμάτων, ότι τα θέματα υγείας, μόλυνσης του περιβάλλοντος, της δυσφήμισης του τόπου, της οικονομίας τους για τον Δήμο έρχονται δεύτερα και τελευταία σαφώς μετά την ικανοποίηση των οικονομικών – οικοπεδικών συμφερόντων, επώνυμων ιδιοκτητών και «παραγόντων» της περιοχής που διαπλέκονται με διαδικασίες από κοινού , ως ένα σώμα, αν και ανήκουν σε διαφορετικούς πολιτικούς χώρους. (Το συμφέρον ενώνει!!)

Οι ευθύνες της εκτελεστικής εξουσίας του τόπου, Α και Β αυτοδιοικητικού βαθμού, (Νομάρχης και Δήμαρχος) δι ως εκπροσωπούνται είναι τεράστιες και πολλαπλές διότι αφορούν πρωτίστως την δημόσια υγεία με την οποία κανείς αιρετός («άρχοντας») ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΑΙΖΕΙ.

Η αδράνεια, άμεσης αντιμετώπισης του κινδύνου που συνεπάγονται από την συνεχή μόλυνση των υδάτων, εδώ και χρόνια, προκειμένου να προστατευθεί η ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ, ειδικά, μετά την ημερίδα και την παρουσίαση των αποτελεσμάτων της μελέτης, αποτελεί πρόκληση προς την κοινωνία, εφ’ όσων το πρόβλημα έγινε αποδεκτό και είχε ιδιαίτερη επισήμανση για τους κινδύνους που ελλοχεύουν και από τον αντινομάρχη Χανίων κ. Σπανουδάκη, στη συζήτηση και τοποθέτησή του, εφ’ όσων ειδικά ο εν λόγω αντινομάρχης γνώριζε και γνωρίζει πολύ καλά ως πρόεδρος του ΟΑΔΥΚ, την σημασία της καθαρότητας των υδάτων σε όλες τους τις παραμέτρους.

Παρ’ όλα αυτά, η Δημαρχιακή και Νομαρχιακή αδράνεια, αναλγησία και σιωπή συνεχίζεται, κάτι που συνιστά σοβαρή παράβαση καθήκοντος, έκθεση των πολιτών σε κίνδυνο υγείας, καταπάτηση των αρχών της χρηστής διοίκησης, ως εκτελεστική εξουσία όπου οφείλει να προλαμβάνει και να προστατεύει (Κ.Δ.Κ.; 3463/06) και που συνιστά απόκρυψη των στοιχείων με αποτέλεσμα τον κλονισμό της πίστης και της εμπιστοσύνης των πολιτών προς αυτή τη Διοίκηση. Σαφώς δε, η επαρκής αιτιολογημένη απάντηση σε όλες αυτές, θα τεκμηριώσει ή όχι, και την ύπαρξη του «ενδεχόμενου δόλου», κάτι που συζητείται επί του παρόντος «πεζοδρομιακά» στην υγιή τοπική κοινωνία της Παλιόχωρας.

Είναι δυνατόν, κατά τον απλό πολίτη, όλα αυτά να αποκρύπτονται, να συγκαλύπτονται και από την άλλη να παίζονται επικοινωνιακά παιχνίδια, διαπλοκής οικονομικών συμφερόντων, με τις ΓΑΛΑΖΙΕΣ ΣΗΜΑΙΕΣ να κυματίζουν στις παραλίες ως «εγγύηση» της καθαρότητας των υδάτων αλλά και της προστασίας της φύσης;…

Αλήθεια, με ποια στοιχεία περιβαλλοντικά, με ποια «καθαρή» διαδικασία λαμβάνεται η έγκριση, κάθε χρόνο, για τη γαλάζια σημαία που κυματίζει στην Παχιά άμμο, κ. Νομάρχη και κ. Δήμαρχε;

Ποιος φέρει – έχει την ευθύνη και πως ευσυνείδητα εσείς το δέχεσθε, το αφήνετε και το συντηρείτε; Η εισαγγελική αρχή, εδώ, έχει τον λόγο για όλα αυτά, και πρέπει να διερευνηθεί σοβαρά το θέμα, διότι ξεπερνά τα όρια της πρόκλησης και οδηγεί σε «ιδιαίτερη» θρασύτητα.

Γιατί είναι γνωστό, ότι τουριστικοί πράκτορες εκβιάζουν διαπραγματευόμενοι Παλαιοχωρίτες ξενοδόχους για μείωση τιμών με το αιτιολογικό της θαλάσσιας μόλυνσης και όχι μόνο τώρα, αλλά εδώ και καιρό.

  • Γιατί πέραν των προαναφερομένων, εδώ και καιρό αποκρύπτεται ΕΠΙΣΗΣ και ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΕΛΕΤΗ περιβαλλοντικών θαλάσσιων επιπτώσεων; Δηλαδή η πρώτη χρονικά, η αρχική που έγινε επίσημα με αίτημα, κατά παραγγελία, του Δήμου ως γνωρίζουμε, από το Ινστιτούτο Θαλάσσιων Βιολογικών Ερευνών «ΙΘΑΒΙΚ» με ίδια και χειρότερα κατά την κρίση των ειδικών πορίσματα. Η μελέτη αυτή, προφανώς αποκρύπτεται στα συρτάρια του Δήμου Πελεκάνου, με ευθύνη του και δεν δημοσιοποιήθηκε ποτέ. Και εδώ, η Εισαγγελική αρχή έχει και πάλι τον λόγο.

Απόκρυψη στοιχείων έρευνας που οδηγούν σε δημόσιο κίνδυνο και μόλυνση της υγείας και θα πρέπει να δημοσιοποιηθεί.

ΔΗΛΑΔΗ: Δύο μελέτες, συμπίπτουσες, επίσημες – επιστημονικές αποκρύπτονται – τεχνηέντως – συνεχώς από την κοινωνία, εκθέτοντάς την σε κίνδυνο, για λόγους που πρέπει να εμφανισθούν για να καταλογισθούν οι ευθύνες παντού, έστω και καθυστερημένα.

  • Και πέραν όλων αυτών, επιπρόσθετα, το θέμα αυτό είναι ήδη γνωστό σε ανεξάρτητη αρχή σε όλη του την έκταση από το 1988 – 2005, εφ’ όσων έρευνα και καταγγελίες, οδηγούν τον «Συνήγορο του Πολίτη», επίσημα πλέον να δημοσιεύει στην ετήσια έκθεση του διά το 2006 (σελίς 129) αναφορά κάνοντας ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ μνεία, στα «δρώμενα» στην περιοχή, με το πρόβλημα της θαλάσσιας ρύπανσης των ακτών της Σούγιας Χανίων και την αιτιολογία της επισημαίνοντας:

«Χαρακτηριστική εν προκειμένω είναι η υπόθεση θαλάσσιας ρύπανσης στην περιοχή της Σούγιας στη νοτιοδυτική Κρήτη (υπόθεση 2758/2004). Η ρύπανση οφειλόταν στη διάθεση ανεπεξέργαστων αστικών λυμάτων από τον Δήμο Πελεκάνου στη θάλασσα της Παλαιοχώρας, που βρίσκεται δυτικότερα και σε απόσταση περίπου 13 χλμ. από τη Σούγια.

Κατά την έναρξη της έρευνας διαπιστώθηκε ότι τα αστικά λύματα του Δήμου Πελεκάνου συλλέγονταν με κεντρικό αποχετευτικό αγωγό και στη συνέχεια έπεφταν απευθείας στη θάλασσα, ενώ δεν είχε προηγηθεί παρά απλή, πρωτοβάθμια, επεξεργασία των λυμάτων, κατά παράβαση της οικείας νομοθεσίας. Οι σχετικές διατάξεις προβλέπουν ότι, πριν από τη διάθεση λυμάτων σε υδάτινο αποδέκτη, αυτά πρέπει να έχουν υποστεί επεξεργασία σε μονάδα βιολογικού καθαρισμού.

Η διοίκηση ανταποκρίθηκε στις υποχρεώσεις της για ενημέρωση του κοινού παρέχοντας αποτελέσματα μικροβιολογικών αναλύσεων, τα οποία απέδειξαν την ύπαρξη σοβαρότατου προβλήματος μικροβιολογικής ρύπανσης, με τις τιμές των μικροβιολογικών παραμέτρων να είναι πολύ υψηλότερες από τις επιτρεπόμενες τιμές της Κοινοτικής Οδηγίας 76/160/ΕΟΚ για την κολύμβηση. Ο Συνήγορος του Πολίτη ζήτησε τα αποτελέσματα των μετρήσεων που είχαν διεξαχθεί τα δύο τελευταία έτη (2003-2004), βάσει των οποίων τα συγκεκριμένα νερά είχαν διακριθεί με «Γαλάζια Σημαία».

Από τα παραπάνω ανέκυψαν εύλογα ερωτηματικά σε σχέση με τις πολύ σημαντικές αποκλίσεις, μεταξύ των αποτελεσμάτων των μετρήσεων που είχαν γίνει από το ΥΠΕΧΩΔΕ αφενός και από τα ΕΛΚΕΘΕ αφετέρου. Ο Συνήγορος του Πολίτη ζήτησε τη διερεύνηση του ζητήματος.»

Εδώ, σαφέστατα βάζει ευθέως θέμα, ο «Συνήγορος του Πολίτη» για την εγκυρότητα και αξιοπιστία των μετρήσεων της ρύπανσης το 2003 – 2004 (ενώ τα λήμματα της Παλιόχωρας την περίοδο αυτή απορρέουν κανονικά στη θάλασσα), ώστε να ληφθεί η έγκριση για την ΓΑΛΑΖΙΑ ΣΗΜΑΙΑ.

Τι συμβαίνει εδώ; Διότι τα αποτελέσματα αυτά, ανατρέπονται από τις μετρήσεις και αναλύσεις (2006 -2008) των προαναφερόμενων μελετών, οι οποίες συμφωνούν, έχουν απόλυτη σχέση, έχοντας ως αφετηρία όχι μόνον τα αποτελέσματα των εργαστηριακών αναλύσεων δια τον έλεγχο της ποιότητας των θαλασσίων υδάτων, αλλά και τον έλεγχο και την προστασία των παράκτιων περιοχών, ακτογραμμών, οικοσυστημάτων σε πρώτο επίπεδο, μέσω της ενδεδειγμένης και σωστής διαχείρισης των υγρών λημμάτων, με υποχρεωτική απόρροια, ως συνεπάγεται την εγκατάσταση αξιολογημένων μονάδων επεξεργασίας, σε συνδυασμό με ωκεανογραφική προμελέτη των θαλάσσιων ρευμάτων της περιοχής, της νότιας Κρήτης (Λυβικό Πέλαγος) τα οποία ως φαίνεται στη μελέτη μέσω διπλών στροβιλισμών που δημιουργούν στις περιοχές νοτίως των Χανίων και Λασιθίου, οδηγούν και κατευθύνουν την ρύπανση και τα στερεά απόβλητα προς τις νότιες παράκτιες περιοχές των Χανίων, θέμα που θέλει ιδιαίτερη ειδική ανάλυση και περαιτέρω διερεύνηση.

  • Καμία διευκρίνιση απάντηση αρμοδίως προς τον Συνήγορο του Πολίτη δεν γίνεται για το πώς δηλαδή προέκυψαν τα αποτελέσματα των μετρήσεων της «Γαλάζιας Σημαίας» (μετρήσεις ΥΠΕΧΩΔΕ) ως προς τις μετρήσεις του ΕΛΚΕΘΕ αλλά και του ΙΘΑΒΙΚ, καθώς και της πρόσφατης μελέτης των Τ.Ε.Ι. (παρέμβαση και κατά παραγγελία αποτελέσματα;). Έρευνα θα δείξει…

ΕΡΩΤΗΜΑ: Όλα αυτά για την «Νύμφη του Λυβικού» είναι σε γνώση του αρμόδιου Ε’ Τμήματος για το περιβάλλον του Σ.Τ.Ε.; Είναι σε γνώση του αρμόδιου Υπουργείου για το Περιβάλλον; ΟΥΔΕΝ ΣΧΟΛΙΟΝ. Για τους αμέτοχους πολίτες, η Δικαιοσύνη αυτεπάγγελτα έχει πλέον τον λόγο και η κοινωνική ανοχή, πέραν των οικονομικών συνθηκών που βιώνει τελευταία ο τόπος, γι’ αυτό το θέμα, τελειώνει.

Κάποιοι, πρέπει να δώσουν λόγο για τις ευθύνες τους, στην Δικαιοσύνη. Τυχούσα φτηνή δικαιολογία της απόκρυψης της κατάστασης για να μην δυσφημιστεί δήθεν ο τόπος, δεν περνά και δεν είναι αποδεκτή, εφ’ όσον η κατάσταση δημιουργήθηκε και συντηρείται από τους χωρισμούς της Διοίκησης, όταν είναι κοινώς αποδεκτό, ότι πρωτεύει η Δημόσια υγεία, απόρροια στην περίπτωση αυτή, του υγιούς φυσικού περιβάλλοντος, του μόνου πράγματος που μας απέμεινε, και μπορεί να «πουλήσει» πλέον, αυτή η χώρα, όπου με τις ενέργειες αυτές οι ανεύθυνο-υπεύθυνοι αρμόδιοι της εκτελεστικής εξουσίας, του τόπου, απερίσκεπτα και με κίνδυνο γράφουν αλόγιστα στα παλαιότερα των υποδημάτων τους.

Οι ενέργειες πλέον της επιβεβαίωσης της δημοσιογραφικής αυτής έρευνας του κειμένου και του παρατιθέμενου ιστορικού, για απόδοση ευθυνών και επιβολή ΑΜΕΣΗΣ ΛΥΣΗΣ, για να σταματήσει εδώ και τώρα το πρόβλημα, είναι υποχρέωση της ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ, και της ΕΙΣΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ, η οποία και ΑΥΤΗ, εξ άλλου κρίνεται ως ανεξάρτητη εξουσία από το κοινωνικό σύνολο μέλος του οποίου είναι.

www.agonaskritis.gr