Τo ριζίτικο τραγούδι

Γράφει ο ΚΑΝΑΚΗΣ Ι. ΓΕΡΩΝΥΜΑΚΗΣ

Το ριζίτικο τραγούδι εγεννήθηκε και αναπαράγεται στην ορεινή δυτική Κρήτη. Δεν πρέπει να είναι μακροσκελές και δεν ενδείκνυται να είναι ομοιοκατάληκτο. Συνηθέστατα είναι δεκαπεντασύλλαβο και πρέπει να έχει αρμονία, με το να πηγαίνουνε οι τόνοι στις συλλαβές που ταιριάζουνε με τον σκοπό του τραγουδιού. Τα μακροσκελή ομοιοκατάληκτα δημοτικά τραγούδια της Κρήτης δεν είναι ριζίτικα για τον απλούστατο λόγο ότι αυτά φυτρώνουνε σε όλη την Κρήτη και όχι μόνο στα λευκορείτικα χωριά. Σε στυλ ριζίτικου τραγουδιού μπορεί να στιχουργηθεί οπουδήποτε, όμως αυτά τα τραγούδια ιδιαιτέρως θέλουνε να τραγουδιούνται στο χρώμα της φωνής του ορεσίβιου λευκορείτη. Είναι ευαίσθητα τα ριζίτικα τραγούδια. Δεν επιδέχονται αλλοίωση ούτε στον σκοπό τους ούτε στα λόγια τους. Πάρα πολλά τραγούδια ριζίτικα τα έχουνε κακοποιήσει και τα έχουνε πληγώσει οργανοπαίχτες, γιατί τους έχουνε αλλάξει τον σκοπό και όπου δεν τους αλλάξανε τον σκοπό έχουνε εκμοντερνίσει τις νότες, που και αυτό είναι απαράδεκτο. Δεν μας φτάνει που είναι καλλίφωνοι· θέλουμε το ριζίτικο να τραγουδιέται με τον γνήσιο τον δικό του σκοπό. Κάποια φορά στην εκπομπή του Κατσαρού «Να η ευκαιρία» τραγούδησε κάποιος ένα ριζίτικο τραγούδι. Όλα τα μέλη της επιτροπής τον βαθμολογήσανε με το 10 (άριστα). Εβαθμολογήσανε τη φωνή, ενώ από ριζίτικα δεν είχανε ιδέα. Εγώ θα του έβαζα μηδέν, λόγω κακοποιήσεως του σκοπού. Παρακαλούμε τους οργανοπαίχτες, άμα θέλουνε να ηχογραφήσουνε ριζίτικο τραγούδι, να συνεργάζονται με κανέναν εκλεκτό τραγουδιστή από τα Κεραμειά, από τον Τζτιτζιφέ ή από τα Σφακιά, διότι, άμα το ηχογραφήσει κακά ο οργανοπαίχτης, το καταδικάζει τελεσίδικα. Το ριζίτικο τραγούδι είναι το βαρύ πυροβολικό στη δημοτική μουσική της Κρήτης. Αν προσέξουμε, τότε που τραγουδάνε ριζίτικα, θα δούμε ότι οι τραγουδιστάδες έχουνε ένα σοβαρό ανδροπρεπές ύφος. Το ριζίτικο σε αλληγορικό ύφος έστελνε μηνύματα μεταξύ των ραγιάδων επί τουρκοκρατίας για να τονώσει το ηθικό και για να αναπτερώσει ελπίδες. Με το ριζίτικο ο Κρητικός τραγουδούσε και τραγουδά τον πόνο, τη χαρά, την αγάπη, τον έρωτα και εξυμνούσε τους ηρωισμούς και την αξιοπρέπεια και δικαιούται τον σεβασμό μας.

www.haniotika-nea.gr